jan Toorop, Die Traumerin/
La Rêveuse, tekening met
zwart en gekleurd krijt, met
wit gehoogd, 1897. Collectie
Graphische Sammlung
Albertina, Wenen.
voorstelling refereert; waarschijnlijk werd Toorop, zoals
vaak, door een literair werk geïnspireerd. Marian Bisanz
wijst onder meer op de verwantschap met de grote Sphinx,
die in de periode 1892-1897 tot stand kwam. Toorop gaf
Die Traumerin de in blauw aangebrachte opdracht 'Aan
Nan 1897' mee. Dat hoeft bij Toorop niet altijd te bete
kenen dat de tekening ook werkelijk in dat jaar werd
gemaakt, maar in dit geval lijkt het wel te kloppen. 'Nan'
staat voor Wijnanda Dekker, aan wie Toorop in 1896 een
portret opdroeg met de datering onder zijn signatuur (en
niet achter de opdracht, zoals bij Die Traumerin) geplaatst.
Marian Bisanz vestigt de aandacht op de in hoge mate
naturalistische behandeling van de armen die al verwij
zen naar Toorops volgende heroïsche en monumentale
(figuren)stijl.23
Die Traumerin had een prominente plaats toebedeeld
gekregen in de internationale hoek en betekende voor
mij het slotaccoord van een prachtig verzorgde, indruk
wekkende tentoonstelling. De schitterende, mooi geïllu
streerde en zeer gedetailleerde publicatie is nu al een
onmisbaar naslagwerk. Bij een volgende druk wordt er
hopelijk nog een personenregister aan toegevoegd.
1903
Toorops succes in Wenen was overweldigend geweest.
Op 19 november 1901 had hij Mies Drabbe geschreven:
'Mijn tentoonstelling in de Secession te Weenen wordt
vandaag geopend en zal ik er misschien ook heen moeten,
om te zien wat daar voor kunstbeweging is, want men
maakt Secession nogal veel drukte. Er schijnt daar een
jonge troep kunstenaars te zijn die van zich sterk laten
spreken.'24 Een Weense kunstvriend, die hem in Katwijk
bezocht, berichtte Hevesi: 'Er sehnt sich schon nach
Wien und Klimt und er wird kommen.'2^ Deze vriend
moet wel de Weense chemicus, fotograaf en mecenas
Friedrich Victor Spitzer zijn geweest, die in februari
1902 aan Toorop 'die versprochenen Reproductionen
nach dem lebensgrossen Gummi-druclt', een bijzondere
door hem gemaakte foto van Toorop, samen met repro
ducties van enkele van zijn Hollandse motieven stuurde.
In de begeleidende brief schreef hij: 'Ihre hiesigen
Collegen bedauern es sehr, dass Sie Ihre Absicht nach
Wien zu kommen, nicht ausgeführt haben und hoffen,
Sie doch einmal hier begrüssen zu lcönnen.' 26 Toorop
heeft dus rond de 12de Secession niet de tijd genomen
19 Zeeuws Tijdschrift 1/99
