Goes van bovenaf gezien
Pieter Schoonheim
toevallige kennis tegengekomen bij een galerie? Nee,
wel bij de DoeHetMaarZelf Zaak, of bij Albert Heijn; de
culturele centra van dit moment.
Maar terug naar het Goese van Goes. De stad ligt
niet alleen op een ander eiland, maar ook in een andere
wereld. Het zijn maar nuances onder het motto: Leve het
kleine verschil! Zo'n kleine verplaatsing tussen twee
hoofdplaatsen in Zeeland zit vol schokken en verrassin
gen. Zoals de mensen praten, bewegen, gesticuleren; het
is verschillend van wat je in Middelburg meemaakt. In
geringe mate, let wel. Deze observaties zijn natuurlijk
subjectief, maar een groot aantal subjectieve maakt uit
eindelijk één objectieve waarneming. Neem nu bijvoor
beeld de manier waarop de Goesenaren en in het alge
meen de Zuidbevelanders lachen: het zuunige mondje,
zoals bekend van Walcheren, is afwezig in Goes. Ook de
hand- en armgebaren zijn anders. Stereotypen, ja. Maar
zolang we niet het juiste midden van deze verschijnselen
hebben vastgesteld, hebben we gewoon niet beter. Iets
voor het 'Bureau' van Maarten Koning om dat weten
schappelijk te onderbouwen?
Berusten kunst en cultuur in de goede stad Goes op een
geheimzinnige onderbouw, een substraat, een sturende
laag die het kunstaanzicht daar uiteindelijk bepaalt?
Waarom zijn beeldende kunst, maar ook muziek en alle
andere podiumkunsten daar zoals zij zich aan ons voor
doen? Waarom liggen juist daar zoveel snijpunten? En
waar komen de lijnen toch allemaal vandaan? Worden
die aangestuurd door gemeentelijk en ander beleid plus
een influx van het bedrijfsleven? Geeft de gulle levens
wijze van de stad en de streek aanleiding tot een gretige
deelname aan kunst en cultuur? Of is het even dun in de
broek als overal? In Nederland is het met de deelname
aan de kunstproductie is het immers droevig gesteld. Op
zaterdagmiddag wel eens een buurman tegengekomen
die een nieuw schilderij had afgehaald? Wel eens een
Zou na deze algemene beschouwingen niet iets te
zeggen zijn over zoiets specifieks als het kunst- en cul
tuurleven? Wordt dat in Goes echt aan het vrije spel der
krachten overgelaten? En wie controleert dat spel? Vragen,
vragen! Kijkt nu eens naar het kunstenaarsinitiatief
Trechter 5, een platform voor de bevordering van het dis
cours. 'Trechter is confronterend' zegt Ronald van Doklcum
- samen met Wim Bakker is hij van het eerste uur - 'en
het geeft gelegenheid tot discussie en uitwisseling'. Het
is de geest van de jaren 60 die je tegemoet komt als je
met Van Dokkum praat. We zullen dat nog een keer bele
ven bij ons bezoek aan Goes. 'Je kunt het Platform over
al neerzetten, voor mijn part ook in de polder. De enige
voorwaarde is dat je er mensen bij hebt.' De actie van de
mensen op het Platform betekent dus meteen kunst en
cultuur. Mits het er maar op staat: 'Dit Is Kunst!' En als
niemand dat in het volgende ogenblik tegenspreekt, leun
je het vernissen en bijzetten in het museum. Lokt het
wel discussie uit of iets anders, politie-optreden bijvoor
beeld, dan heb je commotie, of als je wilt het proces.
Een treffend voorbeeld hiervoor is de Stichting VHDVV
44 Zeeuws Tijdschrift 2/99
