en communicatietechnologie (ICT) nieuwe betekenis.
Voor Zeeland waar, afstanden en bereikbaarheid zo'n
grote rol spelen, is de informatie- en communicatietech
nologie dus een uitgelezen kans om afstanden te over
bruggen. Deze technologie is zo sterk in ontwikkeling dat
niet te voorzien is welke plaats cyberspace - de digitale
snelweg - uiteindelijk in het sociale leven zal gaan inne
men. Finland als het dunbevolkste land van Europa, levert
een aardig voorbeeld hoe inventief met ICT kan worden
omgegaan. Vrijwel iedereen in Finland beschikt over een
mobiele telefoon en een internetverbinding. En dat heeft
alles van doen met de bevolkingsdichtheid en de uitge
strektheid van het landschap. De ICT brengt kansen met
zich mee die zeker in Zeeland de moeite waard zijn om
verder te verkennen. Niet in de laatste plaats in relatie tot
de Randstad die steeds meer verstopt raakt.
Mensen zijn door ICT makkelijker in staat om een
deel van de week thuis te werken. Het is voorstelbaar dat
de afstand tussen woonplaats en bedrijfsvestiging dan
groter zal worden. Wellicht zal er ook een nieuw soort
arbeidsverdeling ontstaan gebaseerd op een evenwichtige
aan- en afwezigheid van personeel op bedrijf of kantoor.
In het Europa van morgen kan Zeeland zich mogelijk
ontwikkelen als de telewerkende provincie bij uitstek.
Zeelandnet biedt momenteel in een aantal plaatsen in de
provincie in samenwerking met Zekatel internetfaciliteiten
via de kabel aan; een permanente snelle toegang tot het
Internet. Op termijn zal het overal in de provincie moge
lijk zijn om de computer aan te sluiten op het Zeeuwse
kabelnet. Zo ontstaat een Zeeuws lokaal netwerk: een
infrastructuur voor bijvoorbeeld telewerken. De grote uit
daging is het introduceren van telewerken - denk aan
telecentra - vanuit het verre groen.
Zeeland: kust, land èn stad?
Een aantrekkelijk werkklimaat zal echter behalve een
mooie fysieke omgeving ook een omgeving moeten om
vatten met de nodige cultureel-recreatieve voorzieningen.
En dat gaat in Zeeland alleen wanneer er wordt samen
gewerkt. De ontwikkeling van stedelijkheid en vooral ste
delijke cultuur in verbinding met de omliggende groene
ruimte dient de provinciale en lokale agenda's te bepalen.
Naast leefbaar platteland zijn ook leefbare steden van
belang; deze twee bestaan idealiter in wisselwerking.
Het platteland is leefbaar als het zich omgeven weet door
een relatief sterke stedelijke infrastructuur waarop het
platteland kan terugvallen voor functies zoals onderwijs,
zorg, cultuur, arbeid enzovoorts.
In het nieuwste provinciale beleid wordt steeds meer
zichtbaar van ontwikkelingslijnen die niet meer gericht
zijn op de verdelende rechtvaardigheid, maar op regionale
differentiatie. Volgens het provinciale streekplan, het soci
aal-economisch beleidsplan en de onlangs in concept ver
schenen nota omgevingsbeleid komt de nieuwe beleids
lijn uit op een drieledige zonering van Zeeland: kust,
stad en land. Aan de westzijde van de provincie een met
zijn Noordzeestranden door recreatie en toerisme gedo
mineerde kustzone. Daarnaast een centraal stedelijke
zone (Sloegebied, Goes, de Kanaalzone bij Terneuzen)
met zijn havengerichte activiteiten en tenslotte een meer
op landbouw en natuurbeheer leunende oostelijke zone
met vooral landelijk gebied. Deze zonering kan zeer aan
trekkelijk zijn als industrieel, toeristisch en agrarisch
ontwikkelingsgebied. Hierdoor krijgt Zeeland in de toe
komst een scherper getekend gezicht. Zo wordt er ge
sproken van een stedennetwerk waarin behalve de West-
Oost verbinding (Vlissingen-Middelburg-Goes) ook
Noord-Zuid (Terneuzen erbij) en de regionale corridors
worden ingetekend.
De nadruk in het huidige sociaal-economisch beleid
van de provincie ligt op het creëren van een 'volledige'
samenleving waarin gewoond èn gewerkt wordt. Dit be
tekent volgens de trendstudie van Scoop meer dan het
zoveel mogelijk naar Zeeland toehalen van bedrijven en
het ondersteunen van de bestaande bedrijvigheid. Het
vraagt ook meer dan alleen een ruimtelijk beleid gericht
op het versterken van de fysieke infrastructuur. Het vergt
van meet af aan een integraal beleid waarin ook de socia
le infrastructuur wordt meegenomen. Een netwerkstad
vraagt een compleet aanbod van woon- en werkmilieus
en van voorzieningen voor wisselende en gevarieerde
vraag van bewoners en ondernemers. Een dergelijke stad
levert een optimale bijdrage aan de culturele ontwikkeling
van Zeeland en aan de welvaart. De realisering ervan ver
eist echter allereerst een draagvlak in de Zeeuwse samen
leving.
Het kaartje aan het begin van dit artikel (Nederland in Europa:
stedelijke ontwikkeling in corridors) is uit de Startnota ruimtelij
ke ordening, RPD, 1999.
6 Zeeuws Tijdschrift 2/99
