Nehalennia-altaar met zij-inscripties. Opgevist bij
Colijnsplaat in 1970.2 Blijkens de inscripties werd het altaar
opgericht door twee of drie personen met Keltische namen.
De idee van een pelgrimstocht en een bedevaartsoord komt
tot uiting in de figuur rechtsonder. Ook is te zien hoe de pel
grims hun brood verdienden, als trekkende ambachtslui en
met laden en lossen.
De Godin Nehalennia.^ Een van de ruim honderd altaren en
beelden die in 1970 werden opgevist bij Colijnsplaat.
Opschrift: 'Jegens de godin Nehalennia heeft Vegisonius,
schipper uit het land van de Secuani (Seine-streek) zijn
gelofte ingelost, gaarne en met reden.' Vegisonius is een
Keltische naam.
Met haar voet houdt de godin een boot in bedwang. Naast
haar, als huisdier, een hond. Dat kan een verwijzing zijn naar
een Aards Paradijs, waar mensen en dieren samen leefden.
De hond kan ook begeleider zijn naar het Dodenrijk. In haar
hand een bos bloemen, takken of aren, rustend op een mand
met fruit. De symboliek verwijst naar een matriarchale, vege
tarische cultuur van vruchten en landbouw. De appels, waar
mee Nehalennia vaak werd afgebeeld, zijn een Keltisch sym
bool voor de thuiskomst (in de moederschoot). Later, in de
christelijke cultuur, wordt de appel symbool voor de zonde
val, de overgang van het 'natuurlijk' vrouwelijk systeem naar
het patriarchaal regelsysteem.
Cornelis oppert dat de Bijbelse Eva ook uit Keltisch erfgoed
afkomstig is. 'Het is opmerkelijk', meldt hij, 'dat Eva dezelf
de taalwortel heeft als eve, de Keltische naam voor water'. Bij
de Kelten waren godinnen en nimfen verbonden met water:
de bron en de eindbestemming van alle leven.
den hem de sleutel: de wortels van taal, of liever de
'moedertaal'. Want daarin ligt het spoor terug naar het
'natuurlijk systeem' van de Kelten, een samenleving van
mythisch denken, voortbrenger van de eerste grote
Europese beschaving. Die was nog niet geordend volgens
de techniek van schrift, wetgeving en 'sociale regelsyste
men'. Daar was een tweede beschavingsgolf voor nodig,
de Griekse, met als kenmerk het schrift, gevolgd door
een Romeinse met een wetgeving, leger en politiek sys
teem.
De Kelten waren een zeevarend en trekkend volk dat
uitzwierf over heel Europa tot in Klein-Azië toe. Ze ver
breidden hun cultuur van de 'mythische geborgenheid'
in 'het natuurlijk systeem' langs de wegen van de com
municatie in die tijd, namelijk over water. Ze vormden
dan ook niet zozeer een volk, als wel een beschaving, het
21 Zeeuws Tijdschrift 3/99
