India Company's charter from 3720 tot 1791. I was especially
gratified to find here also manuscripts copies of the municipal
records of both Middelburg and Vere. This made unnecessary
the visit I had planned to the municipal archives of these two
cities.
Het is jammer dat hij het archief van de stad
Middelburg niet heeft bezocht. In mei 1940 is dit ver
loren gegaan. Via de bronnenpublicaties van Burr zou
hiervan wellicht iets bewaard zijn gebleven, althans dat
gedeelte dat met de Zeeuwse aanwezigheid op de Wilde
Kust te maken heeft.
Gemiste kansen
Burr weet niet wat hij heeft gemist door het Veerse ge
meentearchief niet te raadplegen. Er ligt namelijk een
dik pak met stukken over Nova Zelandia, met onder
andere een Translait uyt Engles waarin de verovering in
1665 door de Engelsen van de Nederlandse nederzettin
gen beschreven wordt. In de stadsrekeningen blijkt hoe
Veere door geld te lenen de Zuidamerikaanse onderneming
wist te financieren. Ook de notulen van burgemeester
en Raden maken melding van de Zeeuwse kolonie. Een
gemiste kans dus.
Burr vervolgt zijn verslag: '1 should now have turned
my steps to Flushing, had I not learned from the commies
chartermeester at Middelburg that the English bombardment
of 3809 the town archives had been utterly destroyed. I
returned, therefore, to The Hague, not much wiser than I came,
but convinced that from Dutch jlees Zeeuwse] provincial
and municipal archives in general there was little to hope.
Dit laatste is een misverstand dat tot op de dag van van
daag voortleeft. Uit het voorgaande moge duidelijk zijn
dat de Zeeuwse archieven nog steeds een goudmijn voor
de onderzoeker kunnen zijn.
Toen Burr was teruggekeerd in Den Haag leerde hij
dat in Engeland de archieven afkomstig uit de voormalige
Nederlandse koloniën op de Wilde Kust bewaard werden
in het Colonial Office. Later zijn ze overgebracht naar het
Public Record Office in Londen, waar ze nog steeds worden
bewaard. Begin september verliet Burr Nederland om in
Londen verder te zoeken naar archiefschatten.
Het resultaat van de activiteiten van Burr is een uit
gebreide bronnenpublicatie over de Zeeuwse kolonies op
de Wilde Kust: Report and Accompanying Papers of the
Commission appointed by the President of the United States.
Het meerdelige werk geeft een beschrijving van de ver
schillende Nederlandse nederzettingen op de Wilde Kust,
bijvoorbeeld aan de Pomeroon, de Essequebo, de
Amacura, de Barima en de Cuyuni. In deel twee zijn de
Nederlandse stukken opgenomen, over de periode van
1581 tot circa 1800. Al deze teksten zijn vertaald in het
Engels. De overige delen bevatten transcripties van
Engelse en Spaanse archieven. Daarnaast zijn nog tien
tallen kaarten bijeengebracht.
Op grond van de gegevens die Burr, uit met name de
Nederlandse archieven, bijeengebracht heeft, heeft de
Venezuelan Boundary Commission het betwiste gebied ten
westen van de Essequebo aan Brits Guyana toegewezen.
Het bleek namelijk dat de Nederlanders er als eersten
een handelspost hadden ingericht. Of bij het huidige
conflict over het gebied weer een beroep zal worden
gedaan op Nederlandse archiefinstellingen lijkt mij niet
erg waarschijnlijk.
Burr heeft in Zeeland zijn El Dorado niet gevonden,
maar zijn bezoek aan de Nederlandse archieven heeft
een prachtige bronnenpublicatie opgeleverd.
Literatuur
Braveboy-Wagner, J.A., The Venezuela-Guyana Border Dispute.
Britain's Colonial Legacy in Latin America, Boulder 1984.
Grol, G.J. van, De grondpolitiek in het West-Indische domein der
generaliteit, Amsterdam 1982, 3 delen.
Heeringa, IC, Inventarisatie van het archief van de Staten van
Zeeland en hunne Gecommitteerde Raden, 3574 (i$y8) - 3795
(1799j, 's-Gravenhage 1922.
Heijer, H. den. De geschiedenis van de WIC, Zutphen 1994.
Netscher, P.M., Geschiedenis van de koloniën Essequebo, Demerary
en Berbice van de vestiging der Nederlanders aldaar tot op onzen
tijd, 's-Gravenhage 1888.
Report and Accompanying Papers of the Commission appointed by
the President of the United States, vol. 1 Historical, United States
Commission on Boundary Between Venezuela and British
Guiana, Washington 1987.
Bronnen
Beschrijving en journaal van een reis van Vlissingen naar Guiana,
door Geleijn van Stapels, 1629-1630, Rijksarchief in Zeeland,
Handschriftenverzameling nr. 182.
Kaarten
De twee in dit artikel opgenomen kaarten zijn afkomstig uit het
verslag van G. Burr Report and Accompanying Papers of the
Commission appointed by the President of the United States.
De eerste kaart (1896) is een weergave van de voormalige
Zeeuwse kolonie Essequebo.
De tweede kaart (ca. 1635) verbeeldt de Wilde Kust tussen de
Amazone en Venezuela.
28 Zeeuws Tijdschrift 3/99
