Zeeland in het
NOS Journaal
Wie de laatste maanden de berichtgeving in het NOS
Journaal over Zeeland heeft gevolgd, zal als niet-Zeeuw
een tamelijk vertekend beeld van onze provincie gekre
gen hebben. Twee berichten werden recent breed uitge
meten: het plan voor een containerterminal bij Vlissingen
en het startsein voor het boren van de Westerscheldetunnel
(WST). Uit dat nieuws bleek hoezeer de klein-Nederlandse
gedachte en het Hollandocentrisme nog hoogtij vieren op
de redactieburelen van dat eerbiedwaardig Nederlands
instituut, de uit Zeeland afkomstige hoofdredacteur ten spijt.
Het tot de verbeelding sprekende plan werd gelanceerd
door Zeeland Seaports en het cargadoorsbedrijf Hessenatie
uit Antwerpen en voorziet in een 2,6 kilometer lange
buitengaatse terminal aan diep vaarwa
ter bij Vlissingen-Oost. In het Journaal
werd het de grond ingeboord door het
voor te stellen als een anti-Rotterdamse
samenzwering. Immers het zou de
noodzaak voor een tweede Maasvlakte
kunnen wegnemen. Het enige dat nog
ontbrak was de toevoeging dat de Schelde
weer beter afgesloten zou kunnen wor
den. Ook de achtergrond bij de opname
van E. D'hondt van Hessenatie was met
weinig gevoel voor detail gekozen. Hij
werd gefilmd, staande voor het beklem
mende beeld van Henk Visch, een van
de beelden op de tentoonstelling Het
betoverde plein in Middelburg. Op luttele
meters daar vandaan staat het veel poë
tischer en toepasselijker beeld van de Vlaamse kunste
naar Jan Fabre, De man die de wolken meet dat na afloop
ervan geplaatst zal worden op een tientallen meters hoge
zuil bij Antwerpen.
Dat is terzijde ook het zwakke punt van de overigens
schitterende tentoonstelling en de erbij horende fraai uit
gevoerde catalogus. De meeste sculpturen zijn er op door
reis. De Antwerpse conservator Florent Bex heeft ze met
een flink budget in Middelburg geparkeerd. Aan de con
servator die over drie jaar de volgende Het betoverde plein
organiseert, moet de eis gesteld worden dat de beelden
met het oog op een plaats in Zeelandstad worden gemaakt
want die stad kan wel wat betovering gebruiken. Zoals die
te snel verdwijnt, vervaagt de herinnering aan een Journaal
nog sneller, maar beeldjes blijven hangen in het onder
bewuste.
Echter op het startsein voor de boring van de WST
kon ik me bewust voorbereiden want in het Journaal van
8 uur op 9 juli kwam dat bericht op de laatste plaats.
Acht andere nieuwsitems waren belangrijker. 'De
Zeeuwen zijn niet vies van megaprojecten [en] Zeeuws-
Vlaanderen zal eindelijk in 2003 vast verbonden worden
met het moederland' zo luidde het met misplaatst dédain
uitgesproken commentaar van de meest hakkelende
nieuwslezer (moet kunnen) ter wereld. Laten we voorbij
gaan aan de opmerking over megaprojecten, want daar
staan megarampen tegenover, en de verbinding met het
moederland leggen. Gekscherend heb ik Zeeuws-
Vlaanderen wel eens het Nieuw-Guinea van Nederland
genoemd. Dat er echter serieus in zulke
termen wordt gedacht, hield ik voor
onbestaanbaar maar kennelijk heeft
meligheid en joligheid de redacteuren
van het Journaal parten gespeeld.
Wat werd in beeld gebracht? Pastoor
W. Vervaet die de tunnel nota bene in
het Duits inzegende met een wijkwast in
de rechter en de heilige Barbara (schuts
heilige van mijnwerkers en tunnelbou
wers en de heilige die men aanroept
voor een zachte dood) in de rechterhand.
Zeker voor de niet-katholieken moet dit
beeld op de lachspieren hebben gewerkt.
Vervolgens stelde de kekke verslaggeef
ster nog een indringende vraag aan het
hoofd van de brandweer regio Zeeland.
Waarom pas op de 'laatste dag' een miljoen was uitge
trokken voor de brandveiligheid van de tunnel? Hij mom
pelde dat het wel zo'n vaart niet zou lopen. Natuurlijk
had hij had moeten zeggen: er is nog geen tunnel.
Of ik nu de enige geweest ben die deze verslaggeving
met gekromde tenen gevolgd heeft, betwijfel ik. Of de
provincie hiertegen protest bij het NOS Journaal aange
tekend heeft, weet ik niet, maar anders bij deze. Het
imago van Zeelandstad heeft weer een forse deuk opgelo
pen want wat voor beeld kreeg de kijker voorgeschoteld?
Dat van een gebied bevolkt met hard werkende Duitsers,
megalomane bestuurders, duttende brandweercomman
danten en pastoors die van het Latijn op het Duits zijn
overgestapt. Sancta Barbara, ora pro nobis!
Paul van der Velde
2 Zeeuws Tijdschrift 3/99
