architect, stedenbouwer en poëtisch
beeldend kunstenaar, tekent grens
overschrijdend voor Zeeland.) over
de opvattingen en het werk (in Zee
land) van deze Indiase stedenbouwer
in de sociaal-idealistische traditie.
Met prachtige citaten van deze dich
ter/ingenieur over Middelburg, Vlis-
singen en Zeeland. In 'Aldo van Eyck'
kijkt Gerrit Schoenmakers terug op
met name de periode dat hij als wet
houder van Middelburg contact had
met deze architect over het plan een
museum in het Maisbaaigebied te
bouwen. Zinnige geschiedschrijving,
soms wat zwaar - emotioneel - inge
kleurd. De bundel wordt afgesloten
door 'Vakantie van Nederlanders in
Zeeland', waarin Ben Zielschot met
veel cijfermateriaal en grafieken de
resultaten geeft van een rapport uit
1999 over de vakantie-overnachtin
gen van onze landgenoten die in
Zeeland 60% van het totaal beslaan.
Martin van den Broeke, Gelaagd
land. Wandelingen over het eiland
Walcheren, Uitgeverij ADZ, Vlissingen
1999. ISBN 90 72838 23 8, 264 blz.,
11,5 x 24 cm, mg. 29,95, geb. 37,95.
Deze uitgave, totstandgekomen met
medewerking van het Koninklijk
Zeeuwsch Genootschap der Weten
schappen, is noch een geschiedenis
boek, noch een reisbeschrijving, maar
zoals de jonge auteur (1975), jurist en
amateur-tuinhistoricus, in zijn inlei
ding schrijft een 'plaatsbeschrijving'.
'Ik richt mij tot de cultuurtoerist, de
enkeling die het eiland bezoekt om zijn
oude dorpskerkjes, voor historische
boerderijen en buitenplaatsen en hun
merkwaardige vroegere bewoners,
maar evenzeer voor de verlaten, belom
merde binnenwegen, de korenvelden
en de veeltijds fabelachtige zonsop
komsten en -ondergangen.' Zijn werk
wijze is, schrijft hij, geïnspireerd door
de woorden van Fontane; Und sorglos
hab ich es gesammelt, nicht wie einer, der
mit der Sichel zur Ernte geht, sondem
wie ein Spaziergdnger, der einzelne Ahren
aus dem reichen Felde zieht.' In zes
hoofdstukken, met fraaie titels als
'Verdwenen jolijt', 'Desolaat Arcadia'
en Achter de Zeeuwse Rivièra', kan
men met de auteur zes wandelroutes
lopen. Zeeland, Walcheren, mag zich
gelukkig prijzen met deze gids. Zelden
heb ik zoveel wetenswaardigs en aar
digs onopgesmukt 'horen' vertellen.
Al koutend begeleidt deze gids de geïn
teresseerde wandelaar. De beschrij
vingen en het commentaar worden
gekenmerkt door scherpe trefzeker
heid en nuchtere liefde, waarbij de
verteltrant tegelijk onnadrukkelijk en
indringend is. Het is ogenschijnlijk
een afgemeten gids (met vijftig grijze
plaatjes in harmonie met het geschre
vene) die ons uitnodigt om over Walche
ren te 'kuieren'. Maar de voortdurende
tinteling van genoegen, understate
ments en de vanzelfsprekende eruditie
waarmee alles wordt verhaald, maken
dit vademecum tot een fascinerende
reisleider, niet alleen op de wandeling
maar ook in de stoel. Een imposante
bibliografie en een register sluiten
dit rijk gevulde 'boekje' waardig af.
Zeeland 2000. Lering en Vermaak.
Koninklijk Zeeuwsch Genootschap
der Wetenschappen, Middelburg 1999.
ISBN 90 70534 27 4, 21 x 20 cm, 25.
Een van de beste Zeeuwse initiatie
ven van de laatste jaren is de uitgave
van een goed geredigeerde jaaragenda
door het Zeeuwsch Genootschap. Nu
deze agenda voor de derde keer ver
schijnt is dit hopelijk traditie gewor
den. Deze nieuwe editie, weer fraai
verzorgd door Inge van der Kooij,
bevat bijna zestig, zeer gevarieerde
illustraties - meer dan de helft in
kleur -, alle ontleend aan de atlas
Schaatsend boerenpaar uit Zuid-
Beveland, kleurenlithografie door De
Simonau Toovey naar schilderij van Ad.
Dillens uit circa 1870, ca 1880, ontleend
aan de Zelandia Illustrate/. Uit: Zeeland
2000. Lering en Vermaak.
Zelandia Illustrata. Als thema geldt dit
keer: kennis opdoen en ontspanning.
De oudste illustratie is een kopergravu
re uit het begin van de 17e eeuw: Em
bleem, gezicht op het dorp Ouwerkerk.
De jongste is N.V. Zeebad en Sportpark
'De Schelde' te Temeuzen, een reproduc
tie van een kleurendruk naar tekening
van J. Dey C.Z. Deze agenda moet men
kopen om onder veel kijkgenoegen
te gebruiken, terwijl het zinvol is
enkele aan daarvoor in aanmerking
komende personen te vergeven.
Jacques W. Deijnen, Lootsluyden en
Hystoriën. Vereniging Nederlandse
Loodsen Sociëteit, Vlissingen 1999.
132 blz., ISBN 90-9012445-4, 24,95.
Dit boekje is uitgegeven ter gelegen
heid van het 115-jarig bestaan van de
Vereniging Nederlandse Loodsen
Sociëteit en bevat 30 stukjes die
sinds 1990 zijn verschenen in het
orgaan De Scheldeloods. De auteur,
'oud-rivierloods in het voormalige 6e
District (thans Scheldemonden)',
schrijft als amateur-historicus fris en
41 Zeeuws Tijdschrift 4/99
