Het Zeelandstadmodel
Paul van der Velde
De landing op de Westbaan van Zeelandstad International
Airport was nauwelijks merkbaar. De reis van Nieuw-
Zeeland had bijna een uur geduurd. Veel te kort dacht ik,
terwijl ik ging zitten in de grote sloep die de laatste kilo
meters naar het vasteland zou overbruggen. In de verte
ontwaarde ik de contouren van de grootste container-
terminal van Europa.
Ik was diezelfde ochtend van de vijftiende december
2009 naar Auckland gegaan voor de lancering van de
Nieuw-Zeelandse editie van dit tijdschrift. De oplage ervan
had kort na het verschijnen van het dubbelnummer over
Zeeuwen in Nederland eind 1999, een enorme vlucht
genomen. Dat nummer maakte iets onbeschrijfelijks los
bij de Zeeuwen in de diaspora: eigenlijk kwamen ze het
liefst allemaal terug naar Zeeland.
En ze kwamen! Eerst enige tientallen
maar na 2001 was er geen houden meer
aan. Heel die remigratie leek een onver
klaarbaar fenomeen maar versterkte
zichzelf door het onverklaarbare ervan.
De continue brain-addition bracht een
ongekende dynamiek teweeg. Het ZT
pikte dat nieuwe denken meteen op en
is nog steeds de vertolker van het onuit
blusbaar elan. Met een oplage van een
miljoen exemplaren en een zeer popu
laire hub-site is het ZT onmiskenbaar
aanwezig in het Zeelandstadse media
landschap.
Inderdaad Zeelandstad. De laatste
commissaris van de koningin in Zeeland,
W.T. van Gelder, ontpopte zich tot architect van de
bestuurlijke omvorming van een provincie tot de groot
ste en meest aantrekkelijke stad van Nederland. Toen de
stad in 2005 formeel rechten kreeg, vond iedereen dat
heel vanzelfsprekend. Veel gebeurtenissen in de eerste
jaren van de nieuwe eeuw wezen bijna dwingend in de
richting van die stad.
Wat was er dan allemaal gebeurd? De allang gekoes
terde wens een Zeeuwse universiteit te hebben, was wer
kelijkheid geworden. De UZS opende in 2003 haar poor
ten hetgeen symbolisch samenviel met de opening van
de Westerscheldetunnel. Die nieuwe verbinding maakt
onder meer de universiteit toegankelijk voor studenten
uit het inmiddels onafhankelijke Vlaanderen.
De UZS fungeert als een katalysator van vernieuwin
gen op alle maatschappelijke terreinen. Ik zal er slechts
een paar noemen want wie kent ze niet? Opvallend ken
merk is dat nieuwe ideeën door de Zeelandstadse diensten
sector snel in de praktijk worden gebracht. In het oog
springend is de rol die de agrarische sector, waar nu
weer dertig procent van de bevolking in werkzaam is,
speelt. De agrariërs stapten volledig over op kleinschalige,
kwaliteitsgerichte landbouw die niet meer van natuur- en
landschapbeheer is te onderscheiden. Zij zijn verantwoor
delijk voor het beheer van het parklandschap dat Zeeland
stad is en dat door iedereen als voorbeeld wordt gezien.
Het parklandschap is het fysieke kader van het
Zeelandstadmodel. Niemand die er voor het eerst komt,
beseft dat er in Zeelandstad meer dan een miljoen mensen
wonen en werken. Dat is mogelijk omdat de dijken in
toenemende mate bewoond worden.
Licht, water en ruimte zijn de kernbe
grippen van de dijkarchitectuur. Het is
niet verwonderlijk dat Zeelandstad de
populairste vakantiebestemming is ge
worden. Niemand hoeft zich een secon
de te vervelen. Naast de alledaagse ver
lokkingen kent Zeelandstad een uitgelezen
cultureel aanbod. Zij staat vooral bekend
om de producties op locatie. Die wijze
van opvoering werd ingezet door de hui
dige wethouder van cultuur R. van Meyel
met de onvergetelijke multimedia voor
stelling De Republiek der Negatie in het
najaar van 1999 in Hulst.
De sloep legt aan en ik stap over op een feestelijk ogende
diligence die ons via de in ere herstelde kronkelige wegen
naar het standbeeld van het Zeeuws Meisje zal brengen.
Onder de inzittenden bevinden zich minister-president
G. de Kok die in druk gesprek gewikkeld is met burge
meester R. Barbé. Ik ga naast de rector-magnificus van
de Universiteit Zeelandstad J. de Mul zitten. We nemen
de laatste details van de onthulling door. Het enige dat ik
de lezers kan verraden, is dat het een 1240 meter hoge
volstrekt transparante sculptuur betreft die gemodelleerd
is op de Kolossus van Rhodos. Zeker wanneer ze kippen
vel krijgt, zal het Zeeuws Meisje bij helder weer in grote
delen van Europa te zien zijn.
2 Zeeuws Tijdschrift 4/99
