aat - Komt de Soldaat aan?
Straattoneel
Je speelt dus voor Soldaat, maar je bent het niet. De
mensen die jou zien, onderweg, of op tv vinden het
leuk, erg leuk zelfs. Maar zelfben je allerminst tevre
den met de rol die je vervult. Neem bijvoorbeeld de
militaire tucht en orde: daar hadden wij als deelnemers
- behalve Jan Hopmans die een opleiding bij de mare
chaussee heeft gehad - geen van allen enige kaas van
gegeten. Je ziet je zelf dan lopen, met een zeikrug en
slechte voeten, als je eenmaal van start gaat. Stelletje
sympathieke intellectuelen, leden van de Rotary Club
of zoiets. Letterlijk de eerste stap die ik deed, zette ik
al met de rechtervoet in plaats van met de linker. Die
misstap is nog vastgelegd door Zeeland-tv ook. Zo was
er voortdurend een confrontatie en schermutseling
met het eigen onvermogen. Het is het eeuwige ver
schil tussen het beeld dat je van jezelf hebt tegenover
de manier waarop je echt overkomt. Enfin, zulke erva
ringen heb je op het toneel. Neem dan ook de rolver
deling. Die pakte op het toneel, 'te velde' dus, heel
anders uit dan het in de voorbereiding was afgespro
ken. Het begrip leiderschap bijvoorbeeld en het idee
verantwoordelijk kreeg ook een andere realisatie. Zo
zou ik voor de kaart en voor de route zorgen, maar
eenmaal op de pad bleken Aryan Wassink en Jan een
feilloos richtinggevoel te hebben. Als het heette 'die
kant op', dan was het ook die kant op. Ik bleef de ideo
loog van de tocht, drager van de (meeste) symbolen en
een goud geverfde vioolkist. Maar speelde ik uiteinde
lijk vooral mezelf? Vast en zeker.
Zeeuwse literatuur?
De apotheose van de tocht was wel de intocht in Sluis.
De vaststelling, het gevoel het gehaald te hebben, de
constatering de tekst van De Geschiedenis van Den
Soldaat binnen Sluis te hebben gebracht. Ik had het
boek wel willen aanbieden aan de burgemeester op een
rood kussen met koorden. Die onzichtbare streep van
de mars door Oost-Vlaanderen en Zeeuws-Vlaanderen
stond nu eenmaal vast, ingelcerfd in die wonderlijke
bodem van de streek. 'Van die tocht moet je een tradi
tie maken' zei William Verstraeten later 'straks lopen
duizenden mensen die route zonder precies te weten
waarom, maar het wordt razend druk op de Graaf-
Jansdijk en verder.' Naar mijn gevoelen is de Soldaat
nu wel in Zeeuwse bodem verankerd, en behoort het
verhaal tot de Zeeuwse letteren.
Toegegeven: een traditie vestig je niet in één keer,
die moet door almaar herhalen gevestigd worden.
Maar het begin is er. Aan al die bomen en palen en op
al die huizen en schuren staat geschreven Hier Ging
De Soldaat.
53 Zeeuws Tijdschrift 2/2000
