De Kabaal van
Cornelis Tromp
'De Hollandia kwam op musketschootsafstand
van de Zeven Provinciën ten anker. Als een school
jongen die bang is zijn slechte rapport aan zijn
vader te laten zien, wachtte Tromp urenlang alvo-
s zijn opwachting te maken bij De Ruyter.
was furieus, verloor zijn zelfbeheersing en
Tromp in het bijzijn van een groot aantal
ngen voor 'schelm'. Hij
de oorzaak van de zware nederlaag,
vielen harde woorden. Daarna liet De
van zijn schip verwijderen en
nog een voet aan boord van de Zeven
te zetten.' (p. 262-263).
Paul van der Velde
Het bovenstaande citaat staat in de dubbelbiografie
Schittering en schandaal. Biografie van Maerten en
Comelis Tromp van de historicus Ronald Prud'homme
van Reine. Het beschrijft een van de vele incidenten
die zich tussen Cornelis en Michiel afspeelden. In het
libretto Kabaal van Nirav Christophe, dat voornamelijk
over de verhouding tussen beide zeehelden handelt, is
duidelijke de echo van de 'werkelijke' gebeurtenis zoals
beschreven door de auteur terug te vinden. De Ruyter
richt zich tot Tromp: 'U in Juni Zesenzestig Bent u
het alweer vergeten? 'k Heb een uitgelezen kans
door de linies te breken Plotseling hoor ik een schot
U, omsingeld, bent de reden Daar gaat mijn kans:
Tromp alleen en afgesneden.'
Christophe weet in zijn libretto het verhaal over de
botsing van karakter tussen Tromp en De Ruyter dui
delijk neer te zetten. De andere hoofdrolspeler in het
stuk is prins-stadhouder Willem III. Kabaal kan gesi
tueerd worden tussen 1672 en niet lang voor de dood
van De Ruyter in Syracuse in 1676. Aan enige stereo-
20 Zeeuws Tijdschrift 2001/3-4
typering ontsnapt Christophe niet. De Ruyter een
zoon uit de heffe des volks bereikt op eigen kracht
een van de hoogste posities die in de zeventiende
eeuw in de Republiek der Verenigde Nederlanden te
vergeven waren: die van luitenant-admiraal-generaal
van de vloot. De Ruyter was recht door zee en een
republikein die pal achter de raadspensionaris Johan
de Witt stond.
Tromp was vrijwel in alles het tegenovergestelde:
zoon van 'Bestevaer' Maerten Tromp en behorend tot
de fine fleur van de Nederlandse regentenstand. Kabaal
in de titel van het libretto slaat dan ook niet op kabaal
als in gerucht, maar op kabaal als in coterie en wel
de orangistische kabaal van Tromp. Die bestond uit
onder andere de notoire oplichter J. Kievit en familie
leden van Tromp. Dit kabaal zat samen met Willem 111
- zoals Ronald nu onomstotelijk heeft bewezen - achter
de moord op de gebroeders De Witt. Daarnaast was
Tromp een bedrieger, een drinkebroer en een ongelo
felijke opschepper. In het libretto wordt die tegenstel-
