;;.-K!?Ws6*É
V.l.n.r. jan Toorop, Gertrud Flersheim, Ernst Flersheim en Jakob Nussbaum op
de veranda van het Strandhotel te Domburg, 1908. Foto KB Den Haag.
bekende kantonrechter en Beckmann-verzamelaar Ernst
Levi tot de vele huisvrienden. In 1904 legde Nussbaum
Martin en Florence Flersheim met hun zoons Herbert
en Friedrich op doek vast. Martin Flersheim was naast
verzamelaar en maecenas bestuurslid van tal van
museum- en kunstverenigingen.
Ernst en Gertrud Flersheim woonden vanaf 1897 in
de Myliusstrasse 32, in het huis dat tot haar dood van
Robert Schumanns weduwe, de componiste en pianiste
Clara Wieck was geweest. 7 Om zijn kunstverzameling
meer recht te doen, liet Ernst Flersheim het in 1913
verbouwen. Werken van Duitse kunstenaars vormden
het grootste deel van zijn verzameling, daarnaast beza
ten zijn vrouw en hij een collectie buitenlandse kunst
waarin tekeningen, etsen en schilderijen van Jan Toorop
een belangrijke plaats innamen. In 1908 logeerde het
echtpaar Flersheim voor het eerst in Domburg.
Domburg 1908
Naast de familie Goldschmidt uit Frankfurt - eveneens
een begrip in de wereld van Duitse kunstverzamelaars -
stonden de Flersheims met in totaal 6 personen (familie
en bediening), als 'Aangekomen Vreemdelingen' in het
Domburgsch Badnieuws van n juli 1908 genoteerd. De
familie bestond uit beide ouders, hun zoon Hans (1894)
en hun dochters Edith (1895) en Margarete (1904).
Zij logeerden in het Strandhotel, hetzelfde hotel
waarin Piet Mondriaan twee maanden later zijn intrek
O
zou nemen voor zijn eerste bezoek aan de badplaats.
Tijdens het natte en koude zomerseizoen van 1908
leek het extra druk in Domburg. Jan Toorop, die tussen
1903 en 1922 bijna jaarlijks naar Domburg kwam, was
al vroeg gearriveerd met zijn vrouw Annie en dochter
Charley. De latere kunstverzamelaar en antroposofe
Marie Tak van Poortvliet betrok in juli villa Loverendale
naast het Badhotel, de schilderes Jacoba van Heemskerck
volgde haar daarheen, de beeldhouwster Saar de Swart
had met haar vriendin Emilie van Kerckhoff onderdak
gevonden in Hotel Het Schuttershof en violist en schilder
Kees Spoor logeerde met vrouw en kinderen in Pension
Klein Duinoord. Enkele namen van Duitse koninklijke
gasten en vele namen van vermogende en kunstmin
nende Duitse families sierden de badgastenlijsten van
dat jaar. Een kleine greep: prinses Marie van Sachsen-
Meiningen uit Berchtesgaden en de groothertog en
groothertogin van Mecklenburg-Schwerin uit Schwerin
verbleven in Domburg, de Sommerhoffs uit Frankfurt
natuurlijk, de families Warburg en Oberbürgermeister
Adickes eveneens uit Frankfurt, de familie von Maassen
uit Brühl, de families Flechtheim en Löwenstein uit
Keulen, de families Senator Achelis en Bürgermeister
Marcus uit Bremen, de familie von Beckerath uit Crefeld
en Ludwig Beer uit Berlijn. 9
In augustus 1908 hadden allerlei festiviteiten plaats
ter ere van de zeventigste verjaardag van Domburgs
befaamde kuurarts Johann Georg Mezger (1838-1909),
die vanaf 1887 de zomers in Domburg doorbracht en
steeds door vele patiënten werd gevolgd. Het was de
laatste keer dat men 'dokter Mezger' in levende lijve zag.
Aan het begin van het volgende jaar stierf de geliefde
arts in Parijs. Zijn dood had zijn weerslag op het Dom
burgs badgastenpatroon en op de plaatselijke bevolking
voor wie de van elders komende bezoekers een belang
rijke bron van inkomsten vormden. De adellijke gasten
bleven weg, maar een deel van de vermogende Duitse
families bleef komen. 10
43 Zeeuws Tijdschrift 2001/3-4
