CHRONOLOGIE
1862 Ernst Flersheim wordt op 13 juli in Frankfurt am Main 1943
geboren, als de middelste van de drie kinderen van Louis
en Gitta Flersheim-Fürth (broer Martin 1856; zusje Alice
1866).
Ernst Flersheim wordt in de familiefirma Flersheim-
Hess opgenomen. 1944
Huwelijk van Ernst Flersheim met Gertrud von Mayer. 1947
In dit jaar krijgen Martin en Ernst Flersheim de leiding
over het familiebedrijf.
Zoon Hans geboren.
Dochter Edith geboren. 1952
De Flersheims verhuizen naar de Myliusstrasse 32.
Dochter Margarete geboren. 1955
Omstreeks nu leert de familie Jan Toorop kennen.
1905/1906 Toorop tekent Edith, en tussen 1905 en 1911 ook
Ernst Flersheim.
De Flersheims logeren in Domburg, in het Strandhotel.
Nauwe contacten met Toorop. Jakob Nussbaum komt
vanuit Noordwijk op bezoek.
Toorop verblijft eind november/begin december enkele
dagen in Frankfurt, zoals vaker in deze jaren.
Tweede bezoek van de Flersheims aan Domburg, ver- 1956
blijven weer in het Strandhotel. Zien Toorop regelmatig.
Deze schenkt Edith Flersheim een droge naald-afdruk
van 't Lezend meisje uit 1898.
Edith Flersheim trouwt met Georg Eberstadt.
Margarete Flersheim trouwt met Rudolf Wertheim.
Overlijden Jan Toorop. 1962
Derde bezoek van de Flersheims aan Domburg, logeren 1992
in Zee en Duin, onderdeel van Pension Golfzicht van de 1998
familie De Pagter-Provoost.
Overlijden Hans Flersheim.
Overlijden Martin Flersheim.
Het bedrijf wordt 'arisiert'. Ernst en Gertrud Flersheim
ontvluchten Frankfurt. Edith en Georg Eberstadt emigre
ren naar Engeland en Margarete en Rudolf Wertheim
naar Brussel. 1999
Overlijden Alice Flersheim. Ernst en Gertrud Flersheim
laten zich in maart in Amsterdam inschrijven. Een
groot deel van hun kunstcollectie, Duitse kunstenaars
betreffend, wordt in mei in Duitsland geveild. De niet
verkochte werken worden opgeslagen bij een expediteurs-
bedrijf in Frankfurt, waar de werken van niet-Duitse
kunstenaars die zich nog in de collectie bevonden recht- 2000
streeks naar toe waren gegaan. In deze jaren reizen de
Flersheims regelmatig tussen Frankfurt en Amsterdam
heen en weer, zij bezoeken Domburg waarschijnlijk nog
een enkele maal en Brussel meermalen.
De opgeslagen kunstwerken van de familie worden
waarschijnlijk dit jaar samen met de overige achterge
bleven bezittingen als joods vermogen in beslag geno
men, de firma wordt bij executie verkocht.
Omstreeks nu zet Ernst Flersheim zijn herinneringen 2001
in Brussel op papier.
mei De Duitsers vallen Nederland en vervolgens België
binnen. Margarete berooft zich van het leven, haar man
en zoontje worden later in Zuid-Frankrijk opgepakt en
in Auschwitz omgebracht.
1877
1892
1894
1895
1897
1904
1905
1908
1910
1911
1920
1927
1928
1930
1933
1935
1936
1937
1938
1939
1940
Gertrud Flersheim stuurt vanuit Amsterdam een
reproductie van Godsvertrouwen als huwelijkscadeau
aan Adriana de Pagter en Jacob Adriaanse in Domburg.
Bij een razzia in Amsterdam, worden Ernst en Gertrud
Flersheim opgepakt en naar kamp Westerbork gestuurd.
Ernst en Gertrud Flersheim komen om in Bergen-Belsen.
Edith Eberstadt stelt twee lijsten met door de Gestapo
geconfisqueerde en verkochte bezittingen van de familie
op. De Eberstadts dienen een verzoek tot Wiedergut-
machung in Duitsland in.
Edith Eberstadt hoort dat de tekening Godsvertrouwen
(1907) zich in Museum Boijmans in Rotterdam bevindt,
augustus De Wiedergutmachungskammer van het Land
gericht in Frankfurt am Main veroordeelt de Stichting
Museum Boijmans Van Beuningen tot teruggave van
Godsvertrouwen en gaat daarom zelf niet tot schadever
goeding over. De juridisch adviseur van de gemeente
Rotterdam concludeert dat de uitspraak van de Kammer
geen rechtsgrond bezit in Nederland, daarvoor is volgens
hem de goedkeuring van een Nederlandse rechter nodig.
Die wordt niet aangevraagd.
januari De Wiedergutmachungskammer van het Land
gericht in Frankfurt am Main keurt het verzoek om
schadevergoeding voor de kunstvoorwerpen aan de erf
gename Flersheim toe. Onder de uitgekeerde 47.950 dm
is een bedrag van 3.000 dm voor De Theems en eenzelfde
bedrag voor Gebed voor de maaltijd.
Overlijden Georg Eberstadt.
Overlijden Edith Eberstadt.
Walter Eberstadt, bankier in New York, ontdekt dat De
Theems bij London Bridge (1885) zich evenals
Godsvertrouwen in Museum Boijmans van Beuningen
bevindt en dat Gebed voor de maaltijd (1907) in het
Zeeuws Museum in Middelburg hangt. In december
dient hij een claim voor de eerste twee werken in bij het
museum en de gelijknamige Stichting,
januari Eberstadt dient een claim voor Gebed voor de
maaltijd in bij het Zeeuws Museum. Na een onderzoek
door de historicus Bonke wijst het College van B W van
Rotterdam de claim voor De Theems in november af.
Eberstadt slaat in december een voorstel van de Stichting
Museum Boijmans Van Beuningen tot een bruikleen
voor het leven van Godsvertrouwen af.
mei De Commissie Museale Gedragslijn is van oordeel
dat het Zeeuws Museum niet onjuist handelde door een
verzoek om teruggave van Gebed voor de Maaltijd niet
in te willigen, maar dat gezien de herkomst van het
schilderij gezocht moest worden naar 'mogelijke alter
natieve redelijke en billijke oplossingen die recht doen
aan het grote emotionele belang van de verzoeker ener
zijds en het grote collectiebelang anderzijds'. Eberstadt
verklaart zich bereid tot een schikking.
De Zeeuwse Museumstichting en Eberstadt zwijgen
wat Gebed voor de maaltijd betreft en de bestuursleden
van de Stichting Museum Boijmans Van Beuningen
kunnen het onderling niet eens worden over de terug
gave van Godsvertrouwen.
