Tussen gaa
Vlissingen nog die profclub hadden, lag Middelburg
in een deuk als Vlissingen verloor. De rivaliteit is zo
groot, dat eilanddenken zit er zo diep in. Nog een voor
beeld. Ik zat bij het concours hippique in Nieuwvliet.
Zegt een bestuurder: 'Mooi hè dit evenement. Maar laten
we er in vredesnaam voor zorgen dat het van Zeeuws-
Vlaanderen blijft en niet Zeeuws wordt.' Ongelooflijk,
denk ik dan. Zo zet je Zeeland dus nooit op de kaart,
lukt het je nooit om geld van de rijksoverheid te krijgen.
Hetzelfde geldt trouwens voor het accommodatiebeleid.
Goes beschikt over schitterende zwemfaciliteiten. Wat
gebeurt? Op Walcheren trekken ze dertig miljoen uit
voor een nieuw zwembad. Als de mentaliteit daarach
ter niet verandert en men niet bereid is de krachten te
bundelen, wordt het nooit wat.
Zeeland is een paradijs voor liefhebbers van traditio
nele sporten. In maar weinig provincies in Nederland
wordt er nog zo veel aan oude spelen gedaan als hier.
Maar ook in het Zeeuwse begint hun populariteit af te
nemen. Jongeren zijn vaak niet meer te porren voor
een potje gaaibol of wipschieten.
Het is samengevat vechten tegen de bierkaai...
Dat klinkt veel te somber. Het oude bolwerk begint
wel degelijk scheurtjes te vertonen. Het gaat beter,
men wordt hier en daar wakker. Zo liet Middelburg
een organisatiebureau van buiten een rapport schrij
ven over hun accommodaties, dat is op zich een door
braak. De volgende stap is naar de aanbevelingen te
handelen: centreer die accommodaties! Verder merk
je dat we op een aantal terreinen landelijk een voor
trekkersrol vervullen. Ambtenaren van het ministerie
komen hier kijken hoe we omgaan met jeugdbeleid
en voorlichting. Dat spreekt tot de verbeelding.
De toekomst. Hoe ziet de Zeeuwse sportwereld er in
2015 uit?
Zeeland is opleidingsprovincie maar zal met het oog op
de vergrijzing steeds meer een afleidingsprovincie wor
den. Na het werk komen mensen hier graag naartoe om
uit te rusten, te sporten en te recreëren. Daar moeten
we onze programma's en accommodaties op af stemmen.
Nogmaals: centreer de faciliteiten, leg mooie sportbou-
levards aan met goede catering waar gezinnen zowel
in de zomer als in de winter een dagje kunnen door
brengen. Ik zet daarnaast in op professioneel georgani
seerde multiverenigingen waar de jeugd van de ene
sport naar de andere kan zappen, maar ook kan inter
netten en naar een popgroep lean kijken. Zeeland telt
nu ruim duizend verenigingen. Dat aantal zal in een
nieuwe, transparante, provinciale structuur gehalveerd
moeten worden. Kern van de zaak is dat er een synergie
ontstaat tussen sport, bewegen en recreatie en toerisme.
Daar liggen voor Zeeland grote kansen.
Jurriaan de Reu
De meeste mensen kennen traditionele sporten alleen
nog uit geschiedenisboeken en van folkloristische
dagen, waar ze vaak gebruikt worden om toeristen te
lokken. Eeuwenoude spelen kunnen in grote delen
van Nederland niet meer op veel beoefenaars rekenen
en zijn dan ook doorgaans nagenoeg uitgestorven.
Achter de Zeeuwse dijken leven ze echter nog wel.
Zeeland is volgens Halbo Bosker, van de Stichting
Traditionele Sporten en Spelen, zelfs één van de wei
nige provincies waar nog veel traditionele sporten
terug te vinden zijn. 'Nederlanders hebben vaak de
neiging te lonken naar andere culturen en daar veel
uit over te nemen', zegt Bosker. 'Door de geïsoleerde
ligging van Zeeland is zij minder gevoelig voor invloe
den van buitenaf en zijn er veel tradities bewaard
gebleven. Dat zie je bijvoorbeeld ook in andere 'uit
hoeken' als Limburg en Friesland. Daar hebben ze
ook nog behoorlijk wat oude spelen.'
Dit betekent overigens niet dat je in iedere wille
keurige plaats in Zeeland nog terecht kunt voor een
traditionele sport. Vooral in katholieke dorpen en stre
ken, zoals Zeeuws-Vlaanderen en van oorsprong
katholieke plaatsen zijn er vaak nog wel bewoners te
vinden die in zijn voor een partijtje krulbol of wip
schieten. Niet helemaal toevallig volgens Bosker. 'Dat
is echt een geloofskwestie. Door de reformatie rond
1500 zijn heel veel traditionele sporten verdwenen.
12 Zeeuws Tijdschrift 2001/5
