Gewoon zichzelf
Met een wijds armgebaar en niet zonder trots wijst hij
op de affiche van sportcartoonist Dilc Bruinestijn die hij
kreeg bij zijn afscheid als wielrenner (september 1985):
'Raas nog lang niet uitgeraasd', staat erop. 'Dat is toch
een mooi voorbeeld', zegt hij. 'Ze dachten toen allemaal:
zo daar zijn we van af, maar mooi niet.'
Niet dat hij voortdurend in de schijnwerpers staat, in
tegendeel zelfs. Vrijwel alle verzoeken tot deelname aan
spelletjes of talkhows op televisie wijst hij af, heeft-ie
altijd gedaan (in tegenstelling tot bijvoorbeeld zijn col
lega Gerrie Kneteman). Niet dat hij niet durfde - hij is
nooit bang geweest om zijn zegje te doen - het hoefde
voor hem niet. Raas bleef normaal en gewoon zichzelf.
Relativerend: 'Aan de andere kant: als je sportman bent
en je komt nooit in de schijnwerpers en staat niét in
de kranten, dan ben je óók niet geslaagd natuurlijk. Ik
heb het nooit opgezocht, maar ik heb wel altijd jour
nalisten, en iedereen trouwens, te woord gestaan.'
Thuis in 's-Heerenhoek
Er zijn meer redenen waarom hij veel van die 'eervolle'
uitnodigingen afslaat. Jan Raas wil graag veel thuis
zijn. 'Ik heb de afgelopen twintig jaar ontzettend veel
gereisd, was bijna nooit thuis, nu is het wel mooi
geweest', zegt hij stellig. En dan meer bedachtzaam:
'het heeft ook veel te maken met die overval, dat is
zeer ingrijpend geweest. Daarna wilde ik meer thuis
zijn.' Het is jaren geleden dat Jan en zijn vrouw Anja
thuis werden overvallen en bedreigd, maar het heeft
de nodige sporen achtergelaten. Vooral het feit dat het
hier in 's-Heerenhoek kon gebeuren, zijn geliefde
dorp in het rustige Zuid-Beveland, kon hij niet bevat
ten. Nog steeds niet eigenlijk.'Dat kón toch niet? Alle
deuren stonden altijd open, zoals nu. 's Avonds gaat
alles dicht, er zijn overal lampen en een alarminstalla
tie. Dat hou je toch aan zoiets over.'
Er is ook een hond gekomen, niet bepaald het type
waakhond. Een vriendelijke golden retriever wandelt
lret kantoor binnen en begroet de verslaggever met
alle égards die je van een hond leunt verwachten. Het
blijkt hem vooral om een koekje van de baas te gaan.
Jan Raas moet er een beetje om lachen, zoals hij dat
vaker zal doen tijdens het gesprek, met een zekere ironie,
relativerend ook. De van hem bekende grijns is overigens
gebleven. Nog altijd het signaal van zijn slimheid,
humor en zijn voorkeur voor de goede dingen van het
leven. Hoe dan ook toch lijkt de meedogenloze wiel
renner van weleer steeds meer een minzame manager
te zijn geworden. De leeftijd heeft daar alles mee te
maken, denkt hij zelf ook. 'Al weer bijna 49, dat is
voor de jongens [van zijn ploeg] toch bijna een oude
vent; in elk geval van een andere generatie.'
Natuurlijke overgang
Hij geeft grif toe dat het de eerste keer moeilijk was
om de Tour de France niet meer aan den lijve (als
wielrenner en later als ploegleider) mee te maken,
maar meer op afstand, via televisie, pc en telefoon.
'Als ze dan echt in die finale zitten, waar het allemaal
te doen is, zie ik nog al eens dingen en dan borrelt
het weieens. Dan moet ik me inhouden. Een enkele
keer heb ik dan nog wel contact met de ploegleider
die daar vlak achter rijdt, maar het gebeurt toch zelden.
Ik had het ook toen ik net wielrenner af was en in
de ploegleiderswagen zat. Dan verlangde je van die
renners dat ze precies hetzelfde doen als jij deed.
Maar dat kan niet hé? Zij doen het op hün manier, je
kunt ze wel een beetje sturen maar het is toch anders.
Je moet de knop omdraaien.'
Dat heeft Jan Raas gedaan en inmiddels ziet hij
het als een natuurlijke overgang. 'Je bent van een
andere generatie, de jongens hebben andere ideeën.
Ik merkte ook dat ik er wat moeilijker mee om kon
gaan. Het werd tijd dat er wat jongere ploegleiders
kwamen zoals Theo de Rooy en Adri van Houwelingen,
dat er een frisse wind ging waaien. Een ploegleider
moét dicht bij de renners staan en dat kon ik meer zo.'
Gaat de Rabo door?
Het ambitieuze en veel omvattende Rabo Wielerplan
kwam halfjaren negentig als geroepen. Voor Jan Raas
zelf maar ook voor het Nederlandse wielrennen dat op
dat moment behoorlijk 'in een dip' zat. Het voorzag in
een totaal andere structuur. Niet meer uitsluitend een
profploeg, maar een programma voor het brede terrein
van het wielrennen: van de allerjongsten tot aan de
toerfietsers van 60. Dus óók een amateurteam, junioren
team en een scoutingteam én speciale initiatieven als
een Rabobank Wielertoer, Masterclass en Ardennenproef.
Daarvoor is een organisatie opgezet onder leiding van
een managementteam van drie man, waarvan Jan
Raas de technisch-inhoudelijke 'baas' is. Bij de pre
sentatie van het Rabo Wielerplan in 1995 leek het
erop alsof Raas - de voormalige klassiekerlconing - het
gezicht van de Rabo-ploeg zou worden. Niet dus. Raas
4 Zeeuws Tijdschrift 2001/5
