Qaierie vOe 'Vier Qcmetevt
Neem een abonnement!!
Joost J. bakker
J. Kramer-Vreugdenhil, Eilandbewoners. Bezetting en
inundatie in drie Walcherse dorpen. Eigen uitgave, dis
tributie via Uitgeverij ADZ in Vlissingen, 2001. ISBN
9090151877, 332 p. 23,95
Aagtekerke, Meliskerke en Grijpskerke zijn gewone Wal
cherse dorpen. Vreugdenhil, afkomstig uit Meliskerke,
maar al jaren elders in het land woonachtig, is een
laatbloeier. Op een leeftijd, waarop de meeste mensen
al ruimschoots van hun pensioen genieten (geboren
1930) is zij gepromoveerd op de geschiedenis van de
drie dorpen in de periode 1918-1950. Zij heeft zich bij
haar onderzoek bediend van interviews met de men
sen die deze jaren hebben meegemaakt en die vaak al
op (hoge) leeftijd zijn. Zij komt daarmee op het ter
rein van de oral history, een wijze van onderzoek die
momenteel sterk in de belangstelling staat.
Een vraag die Vreugdenhil aansnijdt in haar boek
is of de oorlog een breuk is geweest in een ontwikke
ling die voor de oorlog is begonnen en na de oorlog
verder ging. Dat is slechts zeer ten dele waar, consta
teert zij. Het betreft dan ook de vraag of dergelijke
ontwikkelingen op het platteland sneller gingen dan
in meer verstedelijkte gebieden. Er zijn weinig plaat
sen in Nederland te noemen die niet meer goed te
bereiken zijn. In een wat conservatiever samenleving
- eigenlijk de samenleving met een orthodox protes
tantse inslag zoals Vreugdenhil die voor de dorpen
beschrijft - gaat een dergelijke ontwikkeling naar
meer openheid langzamer dan in een verstedelijkt of
liberaler gebied. Toch is de conclusie dat ook deze
samenlevingen zich meer naar buiten hebben gericht
en dat de oorlog hooguit afremmend in het ene geval
en versnellend in het andere geval is geweest. Wat
vooral in het boek opvalt zijn de verhalen van de
gewone mensen die werden overvallen door een oor
log en zo goed en zo kwaad als het ging probeerden
hun gewone leven te blijven leiden. Er waren weinig
extremen binnen de gemeenschappen; geen mensen
die fel verzet pleegden en geen mensen die fanatiek
met de bezettende macht meewerkten. Nee, gewone
mensen in een door de oorlogsjaren heen steeds be
klemmender leefsituatie. Kon het gewone leven nog
een aantal jaren op het Walcherse platteland blijven
bestaan, door de steeds stringenter maatregelen van
de bezetters en uiteindelijk de inundatie werd het
leven dan toch fors ontregeld. Daar zijn sprekende
ooggetuigenverslagen van, vastgelegd door mensen
als A. den Doolaard, vlak na de oorlog. Vreugdenhil is
in staat gebleken daar nog een groot aantal verhalen
aan toe te voegen, die alweer de Zeeuwse geschied
schrijving aanvullen en verrijken. RZ
Het Zeeuws Tijdschrift bestaat al meer dan vijftig jaar. Het gaat over Zeeland en
de Zeeuwen. Het verschijnt zes keer per jaar.
SPECIAAL AANBOD Kennismakingsabonnement (6 nummers) voor maar 25.
U ontvangt dan ook het rijk geïllustreerde boek Croot Zeeland cadeau. U kunt u
abonneren via onze website www.zeeuwstijdschrift.nl of via Oll8 - 670870.
Uitsluitend Zeeuwse schilders igoo - i960
Etnografica
Lange Noordstraat 50 4331 CE Middelburg tel./fax 0118 - 623085
geopend donderdag t/m zaterdag 12.00 - 18.00 uur en op afspraak
36 Zeeuws Tijdschrift 2002/3
