Van voor of na de Ramp?
Het jaartal 1953 is diep in de Zeeuwse geest gezonken.
Het wordt in deze provincie als een grotere cesuur
dan de Tweede Wereldoorlog beschouwd. Tot ver in de
vorige eeuw was de inleidende vraag onder Zeeuwen
die elkaar voor het eerst tegenkwamen, 'van voor of
na de Ramp?' Dat kan vertaald worden als stam je uit
het nieuwe of het oude Zeeland. De gevolgen van de
Ramp zijn voor Zeeland namelijk op alle maatschap
pelijke terreinen buitenge
woon ingrijpend geweest.
Eerst was er de schok. Hoe
verwoordde de redactie van
het Zeeuws Tijdschrift de
Ramp in het april-nummer
van 1953? 'Een ramp van
geweldige omvang heeft ons
Vaderland getroffen. Delen
onzer provincie behoren tot
de zwaarst getroffen gebie
den. Het is niet nodig in bij
zonderheden te treden.
Mooie zinnen en mooie
woorden zijn hier niet op
hun plaats; de getroffenen
hebben recht op soberheid.
Ons medegevoel gaat uit
naar hen, die de familiekring
kleiner zagen worden; die
verlies leden aan stoffelijke
have; die eigen huis verlaten
moesten. We denken ook aan
hen, op wie de zware taak rust provincie, gemeenten
en waterschappen te besturen. Zetten wij alle krach
ten in voor het herstel en de opbouw van Zeeland!'
De redactie stak de handen uit de mouwen en pro
duceerde in korte tijd het eerste dubbelnummer van
dit tijdschrift waarin de gevolgen van de Ramp breed
werden uitgemeten. 'Het Zeeuws Tijdschrift beoogt
de verspreiding van kennis omtrent Zeeland en zijn
bewoners. Deze voorlichting heeft thans een wel zeer
triest karakter gekregen. Nochtans is het goed, dat de
Zeeuwen, maar vooral toch de niet-Zeeuwen weten
wat er is geschied en nog geschiedt. Moge dit num
mer bijdragen tot een juister begrip voor de grote
moeilijkheden waarin onze provincie verkeert.'
De redactie slaagde daar uitstekend in want met
een verhoogde oplage bediende het Zeeuws Tijdschrift
een publiek dat naar informatie over de Ramp snakte.
Het werd door de redactie op zijn wenken bediend en
de artikelen in het Zeeuws Tijdschrift werden tijdens
de debatten over de Ramp in
de Tweede Kamer dikwijls
aangehaald. Voor dat allang
uitverkochte nummer is
altijd belangstelling blijven
bestaan en daarom is deze
ooggetuige ter gelegenheid
van de vijftigste herdenking
van de Ramp herdrukt en bij
dit nummer gevoegd. Naast
een inventarisatie van de
Ramp was er al ruimte om
vooruit te kijken. Dat de
Ramp een blessing in disguise
voor Zeeland was, drong pas
later tot de redactie door vol
gens Rien Verburg, de eerste
hoofdredacteur van dit tijd
schrift.
Over de Ramp is na 1953
in het Zeeuws Tijdschrift nog
maar mondjesmaat geschre
ven. De redactie richtte zich
veeleer op het doorbreken van het insulaire denken en
het uit het isolement halen van Zeeland. De opening
van de Westerscheldetunnel op 13 maart maakt een
definitief einde aan wat nog als isolement gezien kan
worden. De overkanten zitten dan aan elkaar vast. Het
volgende nummer staat geheel in het teken van deze
symbolische gebeurtenis. Het is niet ondenkbaar dat
de vraag 'van voor of na de tunnel?' net zo gangbaar
wordt als die 'van voor of na de Ramp?'
Paul van der Velde
Wcttenuoodnutmner
Drs L LOCKEEEER H. PIETERS - Drs M C VERBURG
APRIL i9<5 VERSCHIJNT 6 PPR [AAR 3e JAARGANG NUMMER 3/4
2 Zeeuws Tijdschrift 2003/1
