Slager, de al of niet zelfbenoemde peetvader van
de Zeeuwse oral history - zijn bestseller De Ramp (1993)
is ter gelegenheid van de huidige herdenkingen her
drukt, doet intussen op sobere en bekwame wijze ver
slag van de zwarte rampdagen in het door landschaps
planners tot vergetelheid gedoemde Capelle. Enkele
van zijn zegspersonen traden ook op in de documen
taire 'De Ramp' van de Zeeuws-Rotterdamse regisseur
en scenarist Koert Davidse en producenten Jan van
der Zanden en Wilant Boekelman, die op dinsdag 10
september 2002 vertoond werd bij de opening van het
festival 'Film by the Sea' in Vlissingen. Van 31 novem
ber 2002 tot en met 31 januari 2003 zond Omroep
Zeeland een tiendelige documentaireeks 'Boven water'
uit, gemaakt door regisseuse Willemiek Kluijfhout en
producente Reinette van de Stadt. Hierin wordt getoond
hoe mensen na de Ramp de draad van hun leven
opnamen.
Het grote belang van de oral history staat buiten
kijf. Nooit mogen we echter de enorme onbetrouw
baarheid van het geheugen uit het oog verliezen.
Daarvoor hebben we de befaamde geheugenexpert
professor W. Wagenaar niet eens nodig. In het boekje
De redding van Colijnsplaat, tien jaar geleden uitge
geven bij de onthulling van het Rampmonument in
dit dorp en nu weer in de ramsj opgedoken, tref je
daarvan eclatant bewijs. Wie, o wie? gaf de order om
in de Rampnacht de vloedplanken in de coupure bij
de Colijnsplaatse haven te installeren? Diverse betrok
kenen verklaren dat zij het waren. Als stut voor de wat
inflatoire pretenties van Slager en consorten kan
gemeld worden dat het gedrukte woord vaak al even
onbetrouwbaar is. Ook daarvan getuigen diverse
auteurs in De redding van Colijnsplaat, in hun beschrij
ving van het in de populaire internationale pers opge
blazen of zelfs gecreëerde 'wonder van Colijnsplaat'.
Dit hele dilemma van waarheid en betrouwbaar
heid wordt omzeild door Sandra van de Vijver, die haar
boek Hoe ver het water kwam. Watersnood het karakter
van een novelle of korte roman gaf. De auteur ver
bindt de gebeurtenissen in het Oost Zeeuws-Vlaamse
Paal ten tijde van de Ramp met de sporen en trauma's
ervan in het heden, én met een 'actuele' overstroming
te Maastricht en omgeving. Een in het kader van de
Rampherdenkingen wel zinvolle invalshoek. Van de
Vijver, wier familie de Ramp in Paal aan den lijve
meemaakte, bezigt een heldere verteltrant en laat de
literaire trukendoos gesloten. De vele weergegeven
beslommeringen van het dagelijks leven hier en nu
doen de interesse hier en daar verflauwen, maar het
open eind naar aanleiding van de overstromingsbe-
richten te Maastricht sorteert wel effect. Deze auteur
zou zich, gezien haar open, weinig geraffineerde vertelt
rant, met nieuwe publicaties wellicht kunnen richten
op de top, qua leeftijd, van de jeugdboekenmarkt: de
jongere adolescenten.
Zijn dit alle boeken rond de herdenkingen van 1
februari 2003? Bij lange na niet. Zo verscheen eind
2002 Drijvende kolossen voor vrede en veiligheid, een
boek van maritiem deskundige Cor Heijlcoop over de
geschiedenis en het belang van caissons, met name bij
de bestrijding van de gevolgen van de Februariramp.
De Ramp is ook het hoofd- of een deelthema van
andere publicaties, waarvan sommige bij het afsluiten
van dit Signalement nog niet uit waren. Ad Zuiderents
grote bloemlezing Na de watersnood bijvoorbeeld, bij
Querido verschenen als aanvulling en vervolg op zijn
vorige bundel 1 februari 1953. Stormramp en watersnood
nagewerkt in gedichten, verhalen en toneeltekst, die in
1983 uitkwam en jammerlijk flopte. Ook valt te wijzen
op J.L. Kools nog te verschijnen waterschapsgeschie
denis van Schouwen-Duiveland De Rand van 't Land,
waarin de Ramp uiteraard een grote rol heeft gespeeld.
Verder brengt Rijkswaterstaat een boekje uit op basis
van paleogeografïsche kaarten van geoloog Peter Vos
in het kader van het Project Delta 2003.
Lespakketten en websites
De wereld van onderwijs en educatie was nog eerder
bezig met de herdenkingen dan het boekwezen. Ik
noemde al het Project Delta 2003, zwaar ondersteund
door de overheden. De provincies Zeeland, Zuid-Holland
en Noord-Brabant namen met het Ministerie van
Verkeer en Waterstaat, de waterschappen, hoogheem
raadschappen en gemeenten in het getroffen gebied
het initiatief om activiteiten in het kader van het her
denkingsjaar 2003 te 'coördineren'. Daartoe startten
ze gezamenlijk dit Project Delta 2003 op, met een
eigen coördinator en een projectbureau. De officiële
start van het Project vond al plaats op 15 april 2002 in
het gemeentehuis te Sint-Maartensdijk. Voorzitter van
het Project werd de gedeputeerde L. Coppoolse. Het,
bepaald niet van ambtelijke zwaarlijvigheid verschoon
de, Project Delta 2003, bracht tegen het eind van 2002
de Watersnoodkrant voor de scholen uit, en beheerde
de website www.delta2003.nl.
ia Zeeuws Tiidschrift 2003/1
