sche groei hanteert. Neem je alleen de landbouw en
visserij in je beschouwing mee, dan schep je een ver
tekend beeld. De in de jaren zeventig gevestigde
bedrijven in de procesindustrie en havenoverslag,
daar gaat het om. En als je daarnaar kijkt, dan doet
Zeeland het economisch zelfs relatief goed. Natuurlijk,
de moderne economie wordt ook in Zeeland gediri
geerd door buitenlandse multinationals, maar als je
kijkt naar het Zeeuws economisch complex wat zich
in de slipstream daarvan heeft ontwikkeld, dan heb ik
daar grote bewondering voor.
Er is dus een verkeerd beeld van de Zeeuwse economie.
Dat punt zit u wel dwars.
Ach, het is net als met mijn naamsbekendheid. Een
journalist confronteerde me eens met het gegeven dat
maar 50 procent van de Zeeuwen wist wie ik was. Ik
vroeg: 'Weet u wie de minister van Justitie is?' Lange
stilte... Je kan dus ook zeggen: de helft kent me spon
taan wel. Trouwens dat zijn lezers van de PZC en de
luisteraars van Omroep Zeeland. Aan wie ligt het nou
dat ze de commissaris niet kennen? De naamsbekend
heid is dus meer een indicatie van de regionale
mediadekking. Want als men de regionale media niet
volgt, en dan heb ik het ook over mensen die belang
rijke functies in het Zeeuwse vervullen, weet men
zeker niet van het provinciaal bestuur.
Bent U Zeeuws?
Er zijn mensen die denken nog steeds dat je alleen Zeeuw
kan zijn als je in Zeeland bent geboren en getogen. Dat
leidde tot een komisch feit toen Annie M.G. Schmidt
werd uitgeroepen tot Zeeuw van de Eeuw. De schrijf
ster die zo ongeveer elk interview heeft aangegrepen
om Zeeland een verschrikkelijke provincie te noemen
en Zeeuwen afschilderde als verschrikkelijke mensen.
Ik voel me Zeeuws omdat ik me voor Zeeland inzet.
Zou het Zeelandstad-concept die beperking van bepaal
de bestuurslagen niet verdringen?
Ik weet niet of de vraagstelling helemaal juist is. Maar
om te beginnen zijn we van honderd gemeenten
teruggegaan naar dertien. Dus er heeft wel degelijk
een zekere mate van schaalvergroting plaatsgevonden.
Maar ondanks dat, zie je dat Zeeland, ook in stedelijke
gebieden, een rurale samenleving blijft. Met alle posi
tieve en negatieve effecten van dien. Zaken als nabuur
schap en dergelijke spelen daarin nu eenmaal een
grote rol. Daarnaast wil ik erop wijzen dat het provin
ciaal bestuur in Zeeland in menig opzicht functio
neert als gemeente. Kijk naar het cultuurbeleid en de
sport. Een ander aspect wat de discussie over bestuur
lijke vernieuwing zo lastig maakt, is dat overheidstaken
enorm snel van schaal veranderen. Let wel: in 1962
had de provincie twee taken: wegen en gemeentelijk
toezicht. Daarna is daar in rap tempo milieu, planolo
gie, welzijn- en waterbeleid bijgekomen.
Dat neemt allemaal niet weg dat Zeeland nog altijd
versnipperd is. Een provincie waar lokale belangen en
mentaliteiten de boventoon voeren en nieuwe ontwik
kelingen geblokkeerd worden.
Die opdeling in compartimenten is een uitdrukking
van de sociaal-maatschappelijke structuur, klopt. Als
ik de Oranje-verenigingen uitnodig, krijg ik honderd
besturen op bezoek. En ik weet van de hoofdredacteur
van de PZC dat er Zeeuwen zijn die liever dertig edi
ties van die krant zien in plaats van de vier die er nu
verschijnen. Soit, het enige waar ik bezwaar tegen
aanteken, is dat de Zeeuwen die Zeeland op die schaal
beleven met de gedachte leven dat alleen zij recht heb
ben op het predikaat Zeeuw. Want het internationaal
georiënteerde bedrijfsleven is bepaald niet in deze
vraag te vangen en vertegenwoordigt niettemin een
groot Zeeuws belang.
Zo acht ik ook de in Zeeland verblijvende kunste
naars niet in deze vraagstelling inbegrepen. Zelf
beleef ik op het cultureel gebied de meeste voldoening
in mijn functie. Met genoegen heb ik bijgedragen aan
het Mondriaanjaar, het Betoverde (Abdij)plein en de
Wim Riemens tentoonstelling. Het voorzitterschap
van het Prins Bernhard Cultuurfonds Zeeland en het
Zeeuws Tijdschrift vervul ik met graagte. Met plezier
neem ik deel aan het Zeeland Nazomerfestival, Film
by the Sea en andere culturele manifestaties. De con
tacten met de Zeeuwen die actief zijn op dit gebied
beleef ik als zeer stimulerend. Als ze een beroep op
mij doen, zeg ik nooit nee. Het is een segment van de
Zeeuwse samenleving waar veel gebeurd en voor mij
ook representatief voor Zeeland is.
De rede die Wim van Gelder ter gelegenheid van zijn tienjarig
ambtsjubileum als Commissaris van de Koningin in Zeeland op
10 december 2002 uitsprak, getiteld 'Willem I of het verlies van
België', is te lezen op de website van het Zeeuws Tijdschrift. Het
artikel is geïllustreerd met de portretten van alle voorgangers.
12 Zeeuws Tijdschrift 2003/4-5
