Mooie prelude
Het zal ongeveer een jaar geleden zijn geweest dat
Digna Sinke afstapte op filmmaker Kees Hin met de
vraag of hij een gedicht over Zeeland wilde verfilmen.
Van huis uit documentairemaker vond Hin het toch
een leuk plan. Hij zegde zijn medewerking toe weten
de dat er nauwelijks een budget was. 'Een film als deze
doe je omdat het je goed stemt. Het maken is als het
luisteren naar een mooie prelude. Je hoopt dat je af en
toe iets raakt van wat de dichter bedoelde. Digna bena
derde me met een aantal gedichten, en direct voorzag
ik er al zeker zo'n zes a zeven van beeld in mijn
hoofd. Ik koos het gedicht Zee van J.C. van Schagen
uit. De plannen werden bij het Filmfonds ingediend
dat zich erover boog en mijn idee gelijk afkeurde. Het
belandde in de prullenbak. Daar hebben we het weer
uitgehaald. Met ontzaglijke snelheid hebben we het
toen met een Iou>Iou>-budget in gang gezet.'
Hin vertrok naar Domburg - lange tijd de woon
plaats van J.C. van Schagen - om daar de opnames
voor de verfilming te maken. 'Domburg is een van de
bijzonderste plaatsen op de wereld. Mondriaan kwam
er graag. Ik merkte waarom. Als je er voor het eerst
komt en met je stadse ogen het heldere licht en de
zon ziet, dan voel je dat het een speciale plaats is.'
Met een aan waanzin grenzend tempo begon Hin te
filmen. Alle opnames werden in twee ochtenden gemaakt.
'De zee was heel anders dan ik me had voorgesteld. Het
weer was zomers en er waren al helemaal geen woeste
schuimkoppen te zien. Tot een uur of acht waren er bijna
nog geen mensen op het strand en dan was het op zijn
mooist. Tussen vier en vijf zetten we onze spullen op.
De kleuren waren dan mager en voorzichtig. In een
woord prachtig. De weinige mensen die er waren had
den iets meditatiefs. Een man met zijn metaaldetector
die het liefst op een leeg strand werkt en iemand die
flessen jut om hun statiegeld.
Ik probeerde de mensen het gedicht als een spiegel
voor te houden. Ik stelde er vragen over en coachte
degenen die ik benaderde. Het was moeilijk want het
is voor de meeste mensen best ingewikkeld om zomaar
a l'improviste te vertellen wat je bij een gedicht ervaart.
Daarom werden de mensen die wilden en konden ver
tellen voor mij helden van het witte doek. Zo bijvoor
beeld de man die op mijn vraag wat het laatste zou
zijn wat hij zou zien, antwoordde: "vast en zeker mijn
moeder. Dat was zo'n mooie vrouw, met haar lange,
zwarte zigeunerhaar." Zo ook de vrouw die vertelde hoe
Digna Sinke (1949, Zonnemaire) volgde de opleiding tot regis
seur aan de Nederlandse Film- Televisieacademie in Amsterdam.
Ze regisseerde zowel documentaires als korte speelfilms waar
voor ze het scenario schreef. Haar televisiedocumentaire Een Van
Gogh aan de muur was de Nederlandse inzending voor de Prix-
Italia 1978. Haar eerste lange speelfilm, De Stille Oceaan, werd
toegelaten tot het competitieprogramma van het filmfestival in
Berlijn 1984. Voor Belle van Zuijlen ontving zij in 1994 de grote
Mannheim-Heidelberg.
Filmografie (een selectie): Groeten uit Zonnemaire (1972), scenario
en regie korte speelfilm; De gebroeders Helle (1975), scenario en
regie korte speelfilm; Een van Gogh aan de muur (1978), scenario
en regie documentaire, Prix Italia inzending 1978; Carry van
Bruggen (1979), scenario en regie documentaire; De hoop van het
vaderland (1982), scenario, regie, montage lange documentaire
over een schoolkrant; De Stille Oceaan (1984), regie lange speel
film, competitie Berlinale 1984; Niets voor de eeuwigheid (1990),
scenario en regie lange documentaire over industriële archeolo
gie; Belle van Zuylen Madama de Charriere (1993), scenario en
regie lange speelfilm, grote prijs Mannheim/Heidelberg 1994;
Lucht om na te denken (1999), scenario, regie, montage;
Tiengemeten (2001), langlopend documentair project over het
eiland Tiengemeten. Lid van de jury Film by the Sea 2002.
Kees Hin (1936) maakte meer dan tachtig documentaires en
speelfilms. In 1985 ontving hij de L.J. Jordaanprijs voor zijn gehe
le oeuvre. Enkele van zijn films zijn: De laatste dagen van het
Atelier Frans van de Staak (2002); Frans! Monument voor een film
maker (2002); Broken Circle (1998); Gestold Koraal (1997); Kom
Casanova, kom (1996); Auschwitz-Birekenau 1940-J945 (1995);
Perseverance (1994); The Sun Saw It All (1994); Robinson Crusoë
(1993); Het Schaduwrijk (1992); Soldaten zonder geweren (1985); De
gevoelige plaat (1976); Roodkapje vertelt door honderdzestig
Nederlander (1976).
ze in een kerk een moeder en haar kindje had afgelegd
na de watersnood. Het waren gewone mensen die toch
een bijna sacrale sfeer opriepen door wat ze zeiden en
de manier waarop ze dat deden. J.C. van Schagen doet
in zijn poëzie in feite hetzelfde. Hij vertelt in heel
eenvoudige, mooie bewoordingen over oergevoelens.
Wat Van Schagen eigenlijk bedoelt is dat iedereen die
aan zee wandelt, zijn eigen dichter wordt. De mensen
lieten Van Schagen herleven in herdichtingen van zijn
Zee. Ik moet de beelden nu gaan monteren. Dat zal
met dezelfde vaart moeten als het filmen. Het is span
nend te zien of de film aan het gedicht zal raken. Dat
zal blijken wanneer de film helemaal af is.' Die is te
zien tijdens de opening van Film by the Sea.
12 Zeeuws Tijdschrift 2003/6
