ERA OP DEN DIEK
Een nieuw licht op de Zeeuwse filmbeleving
EK, KIEK
zuchtend, opnieuw uitvaren. Beetje traag: vrolijk van
toon; met veel close ups van zeer vervaarlijk geschminkte
geiten en stieren (terwijl het lijf van de dino duidelijk
bestaat uit drie opgeschoten jongens onder een met
schubben beplakte moltondeken).
De tweede, grote film uit die tijd is Een Zeeuwsche
Pygmalion, zonder twijfel geïnspireerd door de in
1937 in Amsterdam gemaakte Pygmalion, met Liliy
Bouwmeester. In de Zeeuwse variant gaat een hoogle
raar in de dialectkunde naar Walcheren om na te gaan
of Zeeuwen werkelijk geen echte h kunnen zeggen;
waarom het dus altijd de Geere Hhot is en 't Gijhhend
Gert der jacht ontkomen. Hij slaagt bij (en slaapt met)
de mooie Elize uit Serooskerke; samen blijven ze met
taal bezig en de film eindigt met koorzang van oude
boerinnen met klapwiekende mutsen, die (lang voor
de rain in Spain) in zuivernederlands een lied zingen:
De sjampanje uit Spanje is oranje en blanje en BLEU
Maar wij willen onze bubbels in 't roze; net als de KEU.
Ook hier stuiten we meteen op hét probleem: de dia
logen - bij al die films en filmpjes - zijn zo super-
Zeeuws dat zonder ondertitels de helft onverstaanbaar
is. Dat geldt zeker ook voor Bekoaide Floras (er is ook
een kopie gevonden met als titel D'n rot uut Olland),
die de veldtocht (1290) van Floris de Vijfde tot onder
werp heeft. Deze vorst had de onsympathieke bedoe
ling om Zeeland onder Hollandse invloed te brengen.
Daarom besloot filmmaker alle Hollanders uit te beel
den als ongure types met onsmakelijke tronies. Hij
liet ze bovendien praten in een koeterwaalsig krom
soort Zeeuws, waar zelfs toen geen touw aan vast te
knopen moet zijn geweest. De scènes zijn - ook land
schappelijk - prachtig. Het slot van de film is wat pot
sierlijk. Gwijde van Vlaanderen roept de Zeeuwse ede
len op met Floris korte metten te maken. Tijdens een
bijeenkomst ten huize van Witte van Haamstede
wordt Floris V in een zak gestopt. Daarna laat Witte
door een belegeringsdeskundige, Govert van
Sirjansland, een gigantische katapult bouwen en daar
mee schieten ze Floris (nog steeds in die zak) over de
Grevelingen terug naar Holland. Deze film (regie Ko
Neute) stamt waarschijnlijk uit 1942 toen (de bezet
ting!) onafhankelijkheid hét thema was.
Direct na de oorlog moet Sporen in de slik gemaakt
zijn, een spannende film waarin een soort Dick Bos-
21 Zeeuws Tijdschrift 2003/6
