hoofdfiguur aan Zeeuwse boerenjongens en -meisjes
jiu-jitsu leert om zo een dievenbende uit het dorp te ver
drijven. Boeiend drama in de, in een donker Middelburg
geschoten Citizen Casemhroot. Uitgangspunt: hoe de
vroegere Commissaris van de Koningin zijn uitspraak
'Zeeland moet geen speeltuin worden', verdedigt tegen
een groep kwaaie boeren die 'eele slierten schijt' hebben
aan schoorstenen in het Sloegebied. Als de Commissaris
tenslotte voorbereidingen treft om op een nacht hun
hele dorp met kastpapier dicht te laten plakken - houdt
de film op. De maker (Ko de Coster) is aan dat specta
culaire slot waarschijnlijk niet toegekomen.
Het allermooiste in deze Zeeuwse reeks is de korte
film De beuk in jak en doek (1967). Lang verblijft de
kijker op een soort toogdag, waar jongedames tot aan
de pepermuntjes in de vijfde onderrok toe, de volle
pracht van elke Zeeuwse 'kleêderdracht' laten zien, tot
plotseling alle rokken zakken en een opwindende dans
begint van deinende achterwerken, waarbij geconsta
teerd wordt dat dit nu de oorsprong is van het enige
echte Goed Zeeuwsch Goed Rond. (ook deze film is niet
af, want er bestaat ook een oningepast fragment waar
op dezelfde naakte dames een frontale volksdans doen,
onder het zingen van 'Da mag d'n buuk nie rimpele.')
Het meest fantastische is natuurlijk dat nu kan
worden vastgesteld dat Wilde Mossels eigenlijk het slot
is van een reeks. Gevonden werden tot nu de films:
Wilde Keezen (1964) - over kindermisbruik tijdens de
kersenpluk. Wilde Kokkels (1962) - over pubers op ene
dijk. Wild Geraas (1963) - over het beruchte, geheime
bezoek dat Jean-Paul Sartre aan Terneuzen bracht,
omdat hij meende daar zijn ogen te kunnen laten
rechtzetten. Wilde Alikruiken (1971) - over pubers met
een jukebox op een dijk. Wilde Beaijers (1974) - over
fraude met allerlei bessen op een veiling. Wilde
Broenékels (1979) - over de eenzame strijd van een
half-Zeeuw die in Wageningen geleerd meent te heb
ben, dat dijken sterker zijn als er alleen maar brand
netels op groeien.
Over de vele pogingen een film te maken over
Michiel de Ruiter is een apart boek te schrijven, zeker
na de vondst - kort geleden in Zonnemaire - van het
nu al over-bekende bedstee-fragment waarin Bestevaer
wakker wordt tussen Betje Wolff en Aagje Deken:
waarna hij, na één blik op beide dames, vermoeid
maar automatisch zijn blauwgeruite kiel aantrekt - en
weer in bed kruipt!
Film by the Sea 2003. Voor de vijfde maal een
prachtig filmfestival in Vlissingen. De Zeeuw is er blij
mee, ja, film, ja vanzelfsprekend. Prachtig. Maar het
echte bruisen van enthousiasme, tot over de provin
ciegrenzen heen, komt pas over een paar jaar. Als al
die films die ik hierboven noemde, gerestaureerd en
bewerkt zijn en By the Sea vertoond gaan worden. Dan
zal eindelijk jubelend duidelijk worden in welk licht
Zeeuwen films zien.
Cor Schijve tijdens de opnamen van de film Joantje
Foto: Oscar de Milliano.
Gerard van Zalingen maakte in 1982 in opdracht van Provincie Zeeland de film Zeeland
op maatachter de camera Ruud Dirksen. Foto: Zeeuws Documentatiecentrum.
22 Zeeuws Tijdschrift 2003/6
