ons een uitzondering. Zo had hij ook meer tijd om op
zoek te gaan naar een ontbrekend deel van zijn Zeeuwse
Encyclopedie. Cees Nooteboom kwam zelfs via München,
Houston en Amsterdam in één moeite door naar
Terneuzen voor zijn lezing.'
Hans Bos denkt dat het geheim de algehele atmo
sfeer is. Gasten worden altijd vriendelijk ontvangen,
voor eten en een hotel wordt gezorgd. In ruil voor de
drankomzet werkt Porgy Bess met enthousiaste
vrijwilligers mee aan de literaire avonden. Zo'n 200
vrienden van de Stichting doneren jaarlijks 20 euro
en boekhandel Van der Zande draagt vaak een steen
tje bij en is zo nauw betrokken bij de Stichting. 'Men
heeft hier een honger naar cultuur, juist omdat er niet
zoveel te doen is op dit gebied. De vrijwilligers zijn
dan ook trots en het publiek is fanatiek.'
Via de Stichting Schrijvers School Samenleving
(SSS) uit Amsterdam, worden de contacten gelegd
met de schrijvers. Omdat de naam van Stichting
Prometheus sinds 1993 inmiddels gevestigd is, kost
het weinig moeite meer om schrijvers te krijgen. Het
indrukwekkende archief van meer dan 100 grote
namen zorgt ei-voor dat schrijvers het een eer vinden
om ook uitgenodigd te worden.
Het publiek bestaat overwegend uit ouderen maar
Bos herinnert zich dat op de avond met Serge van
Duijnhoven en zijn DJ er vooral jonge dames waren.
'Serge werd tot bij zijn hotel door hen op de hielen
gezeten maar hij leek het niet erg te vinden.' Ook
memorabel was de lezing van Jan Mulder en Remco
Campert. In alle haast moest Jan Mulder zich in de
chillroom omkleden voor de lezing. 'De twee waren
ergens bij Antwerpen verdwaald. Bovendien had
Mulders' zoon Youri een Europacupwedstrijd met FC
Schalke 04 verloren, waardoor Jan Mulder nogal van
streek was.' Voor het nieuwe seizoen heeft Prometheus
met onder meer Gerrit Kouwenaar de zoveelste topper
op het programma staan, wederom in Porgy Bess,
waar ze volgens Helga Ruebsamen de lekkerste baco's
van Nederland hebben.
Liefde voor literatuur
In Middelburg duiken SLAZ-oprichters van het eerste
uur, Ronald Rijkse, Clazien Minderhoud en Jan van
Gilst, enthousiast in het verleden. Voordat Stichting
Literaire Activiteiten Zeeland (SLAZ) in 1987 van start
ging, werden er door het Zeeuws Kunstenaars Centrum
(ZKC) al literaire evenementen georganiseerd waarvoor
grote belangstelling bestond. ZKC, de Zeeuwse
Bibliotheek, boekhandel Fanoy (nu De Drvkkery) en
de M O-opleiding Nederlands wilden gaan samenwer
ken en SLAZ werd opgericht. SLAZ bleef jarenlang
een stichting in oprichting uit angst voor 'te veel for
malisme'. In 1997 stapte men dan eindelijk naar de
notaris. In dat jaar verliet Lo van Driel SLAZ en nam
docent Jan van Gilst op persoonlijke titel plaats. 'Onze
drijfveer is altijd de liefde voor literatuur geweest. Als
stichting bleken we in aanmerking te komen voor pro
vinciale subsidies waardoor we de kwaliteit van de
lezingen konden verhogen.' In het begin spraken er
hoogleraren voor studenten, later kwamen er schrij
vers met lezingen die voor iedereen toegankelijk
waren. Tegenwoordig bestaat het publiek vooral uit
ouderen en komt het in minder groten getale opdra
ven, hoewel er altijd sprake is van een harde kern lief
hebbers. 'Misschien zijn mensen verzadigd of zijn er
teveel andere dingen te doen.'
Schrijvers contracteren kost in ieder geval nauwe
lijks moeite. SLAZ heeft inmiddels een netwerk in
Nederland opgebouwd en staat net als Prometheus
zeer goed bekend bij het eerdergenoemde SSS. 'Toen
Adriaan van Dis op zijn top was, hadden wij hem hier.'
Hoogtepunten zijn er veel, zoals bijvoorbeeld
lezingen op locatie. Voor zowel Jan Wolkers als voor
Maarten 't Hart werd in 1991 uitgeweken van de thuis
haven in de Zeeuwse Bibliotheek naar de Koorkerk in
Middelburg. Beide lezingen vonden plaats onder het
thema literatuur en geloof. 'Jan Wolkers wilde echter
geen plaatsnemen op de kansel want die was slechts
bedoeld voor dienaren Gods. Wolkers op het spreekge
stoelte zou bijna heiligschennis zijn geweest'. Met de
mooie galm door de kerk moet Wolkers wel bijna als
een dominee geldonken hebben. Bij de lezing van 't
Hart bespeelde Bram Beekman in de pauze het orgel
tot groot vermaak van de schrijver en het publiek.
Landelijk was er volop aandacht voor het gesprek
tussen W.F. Hermans en Hella Haasse in de Sint
Jacobskerk in Vlissingen. 'Het eisenpakket van Hermans
bestond uit de aanwezigheid van Haasse en een diner
met uitzicht op zee.' De Middelburgers herinneren
zich verder uit tal van avonden een muzikale avond
met het Paul Rans Ensemble, een staande ovatie voor
45 Zeeuws Tijdschrift 2004/1-2
