Karin van Lieverloo en Peter van der Coelen hebben
een uitstekend verzorgde catalogus samengesteld, de
portretten zijn stuk voor stuk met aandacht gedocumen
teerd, overal wordt de relevante literatuur genoemd -
dat zij daarbij een enkele keer iets over het hoofd heb
ben gezien of bijvoorbeeld in de droge naald Een arme
bliksem (1898) Domburg als de achtergrond noemen,
waar dat beslist niet het geval kan zijn, doet daar niets
aan af. Jammer is wel dat de kleurafbeeldingen hier en
daar te wensen laten, maar dat terzijde. Deze kracht
toer doet verlangen naar meer. Naar de oeuvrecatalo-
gus van Gerard van Wezel, bijvoorbeeld. (FW)
Onmisbaar naslagwerk
Ronald Stenvert, Saskia van Ginicel-Meester,
Elisabeth Stades-Vischee, Chris Kolman m.m.v.
Piet van Cruyningen, Monumenten in Nederland: Zeeland.
Zeist Zwolle: Rijksdienst voor de Monumentenzorg
Waanders Uitgevers, 2003. isbn 9040088309, 43,50.
Dat in het digitale tijdperk het boek niet zal verdwijnen,
zoals hardnekkig is beweerd, lijkt nu wel een uitge
maakte zaak. Bepaalde soorten boeken leggen wél het
loodje - de papieren algemene encyclopedie bijvoor
beeld is ongeveer verdwenen, samen met haar typische
peddler, de vaak ietwat morsige deur-aan-deurverkoper
met sluwe oogopslag.
Monumenten in Nederland: Zeeland bewijst dat
bepaalde genres naslagwerk ondanks de fantastische
mogelijkheden van het internet en multimediale com
municatie nog wel degelijk bestaansrecht hebben.
Het is een plezier om dit 'deftig' en terughoudend
vormgegeven boek in de gelijknamige landelijke serie
in de hand te nemen en te raadplegen. Eerder versche
nen delen over Utrecht, Noord-Brabant, Overijssel,
Groningen, Drenthe, Gelderland en Limburg.
Het deel Zeeland wil een bondig en informatief
overzicht bieden van de cultuurhistorisch waardevolle
monumenten in onze provincie. Begeleid door ruim
400 afbeeldingen komen bekende en minder bekende
hoogtepunten uit de Zeeuwse cultuurhistorie aan de
orde. Niet alleen de historische steden zoals
Middelburg, Zierikzee, Tholen, Goes, Vlissingen en
Hulst worden behandeld, maar ook heel veel karakte
ristieke Zeeuwse dorpen, bijvoorbeeld Dreischor,
Stavenisse, Sint Anna ter Muiden (historisch gezien
een stad) en Zuiddorpe. Het als een alfabetische ency
clopedie ingedeelde boek is behalve met topografische
kaarten en plattegronden, een literatuuropgave en een
verklarende lijst van (bouwkundige) termen verrijkt met
een topografisch en een persoonsregister. Voorafgaand
aan het encyclopedisch deel 'Steden, dorpen, monu
menten' zijn er beknopte en heldere inleidingen opge
nomen over 'Historie', 'Stijl en verschijningsvorm',
'Materiaal en constructie' en 'Regio's', waarin op ver
schillende gronden een driedeling 'Noord-Zeeland',
'Midden-Zeeland' en 'Zeeuws-Vlaanderen' wordt
bepleit.
Bij de dorpen wordt in het encyclopedisch deel
ook het dorpstype genoemd, bijvoorbeeld 'wegdorp'
of 'voorstraatdorp'. Een steekproefje leert dat zelfs een
vlekje als het Zuid-Bevelandse Kattendijlce wordt ver
eerd met een lemma, zij het onder het hoofdtrefwoord
'Goes'. Dit laatste, het plaatsen van kleine dorpen
onder de gemeente waartoe ze behoren, is iets minder
gelukkig voor de minder doorknede Zeelandtopograaf
of de bladeraar op goed geluk - een bezwaar echter
dat door het topografisch register deels wordt onder
vangen. Bij Kattendijlce lezen we over de in origine
De Plompe Toren van het verdronken Koudekerke
(Schouwen-Duiveland) aan de Oosterschelde, één van
Zeelands meest tot de verbeelding sprekende monumenten
(afbeelding uit het besproken boek).
57 Zeeuws Tijdschrift 2004/1-2
