Zeeuwse universiteit
van ZESSEN klaar?
In ons land kennen slechts Drenthe en Zeeland geen acade
misch onderwijs binnen hun provinciegrenzen. Toch is in
Zeeland diverse malen geprobeerd om een universiteit op
te richten. Om precies te zijn vijf keer: vier pogingen werden
in de zeventiende en achttiende eeuw te Middelburg onder
nomen en één keer, in de achttiende eeuw, is het in Zierikzee
geprobeerd. Zal het nu de zesde keer dan toch echt gaan
lukken? We nemen een korte duik in de 'Zeeuwse universi-
Peter Sijnke taire historie'.
Op 6 november 1756 overleed in Den Haag de onge
huwde Zierikzeeënaar mr. Pieter Mogge. Deze zeer
vermogende jurist bedacht zijn vaderstad met een
groot legaat bedoeld om een Hogeschool te stichten.
De universiteit te Leiden kwam hiertegen in het geweer
door zich te beroepen op het privikgium exclusivum -
hetgeen inhield dat de Leidse universiteit als hét aca
demische onderwijsinstituut voor heel Holland en
Zeeland zou gelden, verkregen bij de stichting in 1575.
Dit stuk was mede ondertekend door de Staten van
Zeeland. Het stadsbestuur van Zierikzee sputterde
tegen. Maar toen de Staten van Holland hun Zeeuwse
collega's onder druk zetten was het pleit snel beslecht:
de Zierikzeese universiteit werd geen realiteit.
Collegium Theologica
Al veel eerder probeerde men in de Zeeuwse hoofd
stad een theologische hogeschool van de grond te tillen.
In 1610 zond het Middelburgse stadsbestuur Anthonius
Waleus erop uit om te onderhandelen met 'doctore
Gomaro'. Deze Gomaro kennen we beter als de ortho
doxe predikant Franciscus Gomarus (1563-1641), afkom-
8 Zeeuws Tijdschrift 2004/3-4
