ZEEUWSE BOEKENTOPTIEN
Het blok is op de wijze van een scheurkalender in de
band gemonteerd (tekstkolommen loodrecht op de
rug), zodat je het boek niet normaal in je hand kunt
houden. Ook het veranderen van koppen in voettek
sten is een aanslag op het geduld van de lezer, terwijl
het ontbreken van tenminste een topografisch register
de raadpleegbaarheid ook geen goed doet. En wie tekent
voor welk essay? Je komt er niet achter. Schitterend
zijn evenwel de futuristisch ogende, collageachtige
afbeeldingen. Ook de glossen in de marge, een door
lopend alfabetisch lexicon ter verklaring van onder
streepte begrippen in de tekst, bieden lezers met een
neiging tot grasduinen veel soelaas. Trefwoorden als
'Atlantis', 'estuarium', 'fossiele energie', 'Moby Dick',
'terp' en 'zandhagedis' zijn venstertjes op veel wijdere
verschieten dan dat van de Deltaficatie alleen.
Een sympathieke uithoek
A.M.J. de Kraker en P.E. de Blaeij, Axel 1944-2002,
een samenleving in verandenng. Terneuzen: Drukkerij
Bareman, 2003. isbn 909016944X.
Tien jaar geleden verscheen Over den Vier Ambachten,
y$ojaar keure, 500 jaar Graaf Jansdijk, een boek dat helaas
vermaarder werd om zijn megalomane omvang dan om
zijn rijke inhoud. Die inhoud was door dat formaat maar
moeizaam te raadplegen. Dit reuzenboek vormde een
logistiek probleem: het paste niet in je boekenkast en
het was nauwelijks te tillen. Waarom geen drie hand
zame bandjes gemaakt in plaats van één zo'n kolos?
Redacteur Adrie de Kraker van die zonderlinge uitgave
levert met Axel 1944-2002 opnieuw een werk van formaat,
letterlijk gezien. Het boek geeft een beeld van het naoor
logse Axel, Koewacht, Overslag en Zuiddorpe. Volgens
de tekst op het achterplat mag het meer dan 500 pagi
na's tellende boek worden beschouwd 'als een eerste
grondige analyse van een naoorlogse samenleving in een
Zeeuwse verstedelijkte plattelandsgemeente'. Dat lijkt
mij overdreven. De Kraker en De Blaeij produceerden
gewoon een degelijke en uitstekend gedocumenteerde
kroniek, thematisch opgezet en voorzien van deelsamen-
vattingen na elk onderwerp en een algemeen 'Besluit'
aan het eind. Maar een samenstel van beschouwende
samenvattingen is nog geen analyse, en dat is bij een
werk van deze aard ook helemaal geen gemis. Bovendien,
wat valt er eigenlijk te analyseren aan de ontwikkeling
1. Van aardappelkelder tot zaadzolder P.J. van
Cruyningen (Provincie Zeeland)
2. Zeeland 1945-1950 J. Zwemer (Den Boer/De
Ruiter)
3. Rond 't hof G. Smallegange (De Koperen Tuin)
4. Wij zijn goed gezond Loes Vreugdenhil (Den
Boer De Ruiter)
5. Schouwen-Duiveland van oeverkant tot binnen
land Jan Kuipers (De Vries)
6. Zeeuwse wijsheden Marco Evenhuis (Ruitenberg)
7. Van watersnuffel tot meidoornhaag Peter Maas
(Provincie Zeeland)
8. Zeeland in de Vroege Middeleeuwen Tiny
Polderman (Provincie Zeeland)
9. Op 't hof G. Smallegange (De Koperen Tuin)
10. Hier was eens Capelle Kees Slager (Den Boer
De Ruiter)
De Zeeuwse boekentoptien wordt samengesteld op
grond van recente verkoopcijfers van grotere boek
handels in Zeeland: De Drvklcery te Middelburg,
De Koperen Tuin in Goes, De Vries te Zierikzee en
Basting in Oostburg. Boeken kunnen ter recensie
worden toegezonden aan: J.J.B. Kuipers, Deltastraat 3,
4474 AK Kattendijke. Telefoon 0113 - 215137; e-mail:
j jhkuipers zeelandnet. nl
van een sympathieke uithoek van ons land als Overslag,
één der tot de voormalige gemeente Axel behorende
dorpen? De Kraker en De Blaeij: 'In Overslag verander
de er na 1945 bijzonder weinig, de vroede vaderen ver
gaderden, praatten wat na en gingen op gezette tijden op
jacht. Het hoogtepunt was ongetwijfeld de aansluiting
op de waterleiding in 1955.' Een gezegend dorp dus, en
dat is dat. Ook de historie van het stadje Axel zelf munt
bepaald niet uit in turbulentie - daarvan was er al genoeg
geweest in de oorlogsdagen. Toch is over elke plek op
aarde waar vrijwel niks gebeurt, vanuit een macroperspec
tief bezien, een dik boek te schrijven, aldus bewijzen
Adrie de Kraker en Piet de Blaeij met Axel 1944-2002.
De formalistische opzet en indeling, zonder zijsprongen,
fascinerende terzijdes en wisselende invalshoeken, maken
het lezen echter niet tot een aanhoudend inspirerende
ervaring. Dit boek is vooral een boek om na te slaan;
om te gebruiken eerder dan om te genieten.
60 Zeeuws Tijdschrift 2004/3-4
