Zeeuwse wandtapijten
en de Harlem Method
Na bijna vijf decennia van concentratie en precisiewerk is de restauratie van de zes Zeeuwse
wandtapijten gereed. Ze zijn een weergave van belangrijke gevechten uit de eerste jaren
van de Tachtigjarige oorlog (1572-1598) tussen de Zeeuwen en de Spanjaarden. De Haarlemse
Werkplaats tot Herstel van Antiek Textiel (vanaf 2001 Paswerk Textielrestauratie genoemd)
heeft de restauratie uitgevoerd.
Janneke Ebben
Renee Lugtigheid heeft achttien jaar op diverse manie
ren met die herstelwerkzaamheden te maken gehad.
Ze begon als stagiaire in de Haarlemse werkplaats en
groeide uit tot een restauratrice met fmgerspitzen-
gefühl. Nadat ze de studie Kunstgeschiedenis had vol
tooid, wilde Renee graag verder in textiele werken. 'Ik
kwam tot de conclusie dat er al zoveel mooi textiel in
Nederland aanwezig was en om daar iets aan toe te
voegen moet je wel zo ontzettend goed zijn. En dat
was ik niet', aldus Renee. In 1983 begon ze als stagiai
re bij de Haarlemse Werkplaats. Daar leerde ze onder
andere weeftechnieken, werken met stoffen en kleuren
en reconstructietekeningen maken. Ze maakte zich het
vak volledig eigen.
Renee werkte voornamelijk aan De Slag bij Bergen
op Zoom en De Slag bij Rammekens. Het lood zonk
haar in de schoenen toen ze tapijten voor het eerst
onder ogen kreeg. 'Het was alsof de muizen eraan
gegeten hadden.' Bij 'Rammekens' kwam dit deels
door een eerdere, zeer slechte restauratie. Ter voorbe
reiding heeft ze zich verdiept in de verhalen die zijn
afgebeeld op de tapijten. Kennis over de historische
context waarin de afbeeldingen geplaatst moeten wor
den, is volgens haar een voorwaarde voor een deskun
dige en waarheidsgetrouwe restauratie. 'De tapijten
zijn een soort stripverhalen; verschillende momenten
in de strijd zijn afgebeeld. De detaillering is ontzettend
belangrijk om het verhaal te begrijpen.'
22 Zeeuws Tijdschrift 2004/5
