melodievoering. Het klankidioom is niet romantisch
maar de gebaren zijn dat wel. De tegenreactie die in
de twintigste eeuw op de romantiek kwam, is mij te
radicaal en te anorganisch verlopen. Dat mondde bij
veel componisten uit in pure academische klanken.
Dat probeer ik altijd te vermijden. Mijn muziek moet
doorleefd zijn.
DE Wat betekent 'doorleefd' dan?
CB Dat de muziek zeggingskracht heeft. Dat is
het allerbelangrijkste, dat je muziek iets te melden
heeft.
DE De ontwikkelingen van de laatste dertig jaar,
zoals de Minimal Music of de Nieuwe Spiritualiteit
van mannen als Arvo Part, lijken aan jou minder
besteed.
CB Dat vind ik soms een beetje charlatanmu-
ziek. Een interessante muzikale cel wordt onder een
kopieermachine gelegd. Er wordt een beetje mee
gegoocheld maar het is in feite kopieerwerk. Arvo Part
irriteert mij mateloos. Na twee minuten luisteren weet
ik het wel weer. Neem jij hem echt als voorbeeld?
DE Nee, nee, Arvo Part niet. Maar ik weet wel pre
cies hoe hij tot zijn stukken komt. Hij is één van de
meest strenge componisten die op het ogenblik bezig
zijn. Ik vind het ver voeren iemand een charlatan te
noemen als je niet weet wat zijn werkwijze is.
B Ik heb me er nooit heel erg in verdiept. Ik heb
wel heel wat stukken gehoord, 't Komt altijd op het
zelfde neer, een soort teleurstelling...
Het is bijna vermakelijk. Ook nu weer blijkt binnen
de kortste keren hoe verschillend de muzikale wereld
van Christian van die van mij is. Ik kan, bij wijze van
spreken, twee jaar lang onafgebroken naar de muziek
van componisten als Philip Glass, Steve Reich en
Simeon ten Holt luisteren. Christian houdt dat geen
twintig seconden vol. Hij probeert - zoals hij het
zelf omschrijft - zichzelf te 'verwerkelijken' in zijn
muziek. Het zijn termen en een bijbehorend gevoel
voor esthetiek die mij vreemd zijn.
Toch is er blijkbaar in Zeeland ruimte voor
zowel Christians neoromantische (hij vindt de term
zelf te eenzijdig) werken als mijn ritmisch georiën
teerde, meer objectieve muziek. Christian schreef
voor het Middelburgs Kamerkoor en het Zeeuws
Jeugdorkest. Het Zeeuws Orkest speelt in 2005 een
nieuw werk van hem. Hetzelfde orkest en het Zeeuws
Philharmonisch Koor voerden Requiem 1953 uit. In
Veere klonk onlangs mijn Piano Concerto. Het lijkt
welhaast een Walhalla voor ons beiden, deze uithoek
van Nederland.
DE Christian, wij werken allebei in Zeeland, in de
periferie van het Nederlandse componeren. Hoe sta
je daar tegenover, heb je niet de neiging om naar de
Randstad te verhuizen?
CB Nee, deze plek heeft voor- en nadelen.
DE Wat zijn de voordelen dan?
CB Je hoeft niet op te boksen tegen honderd
verschillende componisten in dezelfde regio. Je hebt
een aantal opdrachtgevers en er is maar een heel
beperkt aantal componisten dat de opdrachten daad
werkelijk kan verwezenlijken. In dat opzicht is het
wel een voordeel, dat je niet twintig mensen hebt in
een straal van een paar kilometer die honderd keer
zo goed zijn of die een veel grotere naam hebben.
Een nadeel is dat je de meeste musici steeds van
buiten moet halen. Als je hedendaagse muziek wilt
spelen, heb je hier momenteel bijna niemand die dat
goed kan.
iE Ik vind het gebrek aan concurrentie ook vaak
een nadeel. Er is geen kruisbestuiving tussen compo
nisten en ik mis dat wel eens. Tegelijkertijd vind ik
het ook wel weer heerlijk om los van de mainstream
hier met mijn stukken aan het werk te kunnen gaan.
Ik hoef mij hier helemaal niets aan te trekken van
wat hip is of niet hip is. In de stukken die ik voor het
Xenakis Ensemble gemaakt heb, voel ik me volledig
vrij te doen wat ik wil. Je hebt gelijk, het is jammer
dat er in Zeeland geen enkel ensemble specifiek met
hedendaagse muziek bezig is. Het is daarom belang
rijk dat we in elk geval het Muziek Podium Zeeland
hebben. Het is de enige club in het concertgebeuren
die ook andere geluiden laat horen. De programme
ring van het Zeeuws Orkest, het Kamermuziekfeest
en het Zeeland Nazomerfestival (voor wat de muziek
betreft) is vrij traditioneel.
CB Het is vaak een commerciële kwestie.
Hedendaagse muziek trekt minder bezoekers.
D E Dat weet ik niet. Het Zeeuws Orkest heeft
bijvoorbeeld een relatief oud publiek door het soort
programma's dat het speelt. Ze zijn al jaren - en dat
moeten ze van subsidiegevers - aan het proberen de
jeugd naar de concerten te halen. Ik denk dat dat een
onmogelijke opdracht is. Je kunt wel eens een keer
met Blof samen spelen, dan krijg je de Blof-fans één
10 Zeeuws Tijdschrift 2005/1-2