de toenmalige Sovjet-Unie een evil empire noemt.
Russische SS-20 raketten die op vliegbasis Volkel
en Woensdrecht gericht waren, en de toenmalige
Sovjetbezetting van Afghanistan: het waren verwar
rende tijden. Toen in korte tijdspanne drie achter
eenvolgende Sovjetleiders naar het grote Politbureau
in de wolken afreisden, trad de energieke Mikhail
Gorbatsjov aan als Partijsecretaris in het Kremlin van
Moskou. Algauw waren de Russische woorden glasnost
(openheid) en perestrojka (reconstructie, herstel) in de
hele westelijke wereld bekend geraakt. Al in de dagen
van het OJC in Hulst was het een publiek geheim dat
het grote Rusland ook een bloeiende ondergrondse
cultuur kende. Naast de clandestiene samizdat-lite
ratuur was er ook magnitizdatclandestiene casset
tebandjes. Vooral het toenmalige Leningrad kende
grensverleggende bands met namen als Popularny
Mechaniky/Pop Mechanika, Avia, Televizor en Zvuki
Mu. Ook de snoeiharde groep Laibach uit de Federale
Volksrepubliek Joegoslavië was bekend in de Hulster
OJC/Zesde Kolonne-lcringen. Van Oost-Zeeuws-
Vlaanderen naar Oost-Europa was eigenlijk niet zo'n
grote stap.
Vanek: 'Ik interesseerde mij al vroeg voor Oost-
Europa. Vond het cyrillisch schrift grafisch erg strak
vormgegeven. Ook die vastberaden Arbeiders-koppen,
met mijnwerkershelm, gebalde vuisten, rode sterren,
hamers, tandwielen, elektriciteitsmasten, errug vet
gewoon. Ik wilde daar wel eens gaan kijken.' Via de
Laibach-connectie werd de eerste Zesde Kolonne/2B-
uitwisseling met Ljubljana tot stand gebracht. In de
gekraakte kazerne Metalkova was het Kollektief Neue
Slowenische Kunst (NSK) actief. Naast de toentertijd
zeer omstreden 'Industriële' popgroep Laibach (de
Duitse naam voor Ljubljana, vond Maarschalk Tito
niet leuk) omvatte dit illustere gezelschap de grafische
werkplaats Novi Kollektivizm, de schildersgroep Irwin
en de theatergroepen Rote Pilot en Scipion Nasice.
Hoewel NSK door de Joegoslavische autoriteiten
flink werd tegengewerkt, was er in de deelrepubliek
Slovenië genoeg artistieke vrijheid om een meer dan
inspirerende culturele uitwisseling tot stand te bren
gen. Een samenwerking die tot op de dag van vandaag
voortduurt. Artiesten als Laibach, Marco Brecelj en
Strelnikov treden regelmatig via de Zesde Kolonne
in Nederland op. De Kolonne had het 'Wilde Oosten'
ontdekt, en hun honger naar meer was niet te stuiten.
Via (Oost-)Berlijn, Budapest en Praag werd langzaam
naar het Socialistische Moederland toegewerkt, de
CCCP oftewel de Sovjet-Unie. Die Oostblokkers had
den niet alleen een geestverwantgevoel voor duistere
humor: de Glasnost-generatie ging voor de hoofdprijs.
Weg met de muur, weg met de apparatsjiks!
Zombies in de USSR
Begin jaren negentig komt het er eindelijk van:
Zombies under Stress, het Digital Samplecore-project
van E.Vanek (synthesizers, sampler, stem) aangevuld
met Marq Trash (drums, scheepsschroef, metalen)
gaat op tournee door het nieuwe Rusland van mine-
ralny-sekretar Gorbatsjov. Naast de grote steden
Leningrad en Moskou waren er ook optredens in
het voormalig verbanningsoord Gorki, en de provin
cieplaats Kstova-aan-de-Wolga. Leningrad en Gorki
hadden net hun oude namen Sankt-Pieterbourga en
Nizjny-Novgorod in het kader van de perestroika terug
gekregen. Bands als Avia, Brigada S., Pop Mechanika
en Televizor rammelden, gelijk de Bolsjevieken
van 1917, aan de poorten van het Winterpaleis en
het Kremlin. De Zombies voelden zich even echte
popsterren. Optreden op een groots technofeest in
het Jubileina ijshockeystadion van Piter, in de Sad
Germitazj (Hermitage-tuinen) en in het Huis van
Cultuur van Nizjny-Novgorod. Terwijl in de taxi's naar
60 Zeeuws Tijdschrift 2005/1-2