voort als fietsroutes, openstelling van gebouwen, modern beheer van terreinen met cultuurhistorische waarde, enzovoort. Tevens werd besloten een boekje Karolingische burchten in Zeeland uit te geven, geschre ven door de toenmalige provinciaal archeoloog Robert van Heeringen en M.P. de Bruin. Het verscheen in oktober 1993. Het jaar daarop werd besloten, nog steeds in het kader van genoemde nota, een werkje te publiceren over de kerken in Zeeland (M.P. de Bruin, Hoog van de toren). Daarna stelden Gedeputeerde Staten vast dat deze boekjes in een leemte voorza gen, waarna het idee van een voort te zetten reeks geconcretiseerd werd. Vervolgens verschenen delen over Zeeland in de prehistorie - nog steeds gebruikt bij universitaire opleidingen omdat er niets anders is over Zeeland in die tijd -, de Romeinen in Zeeland, een drieluik over de maritieme geschiedenis, de geschiedenis van de verdedigingswerken en kleine monumenten en ornamenten, de geschiedenis van Zeeland in de Vroege Middeleeuwen en boerderijen. De zwanenzang van de reeks, Toon Frankens Op stoom!, behelst eigenlijk hetzelfde liedje als dat van de overige delen. In 104 pagina's behandelt Franken een massa onderwerpen op het terrein van het industrieel erfgoed: materiële sporen van openbare voorzienin gen als gas, water, elektriciteit, telefonie en televisie; bruggen, spoorwegen, kanalen scheepvaartbegelei ding; bouwmaterialen, chemie, productie van boeken en kranten; graansilo's, diepvrieshuisjes en gemalen. Helaas, geen register in dit laatste deeltje, maar wel een nuttige, per plaats gerangschikte objectenlijst met adressen van de vele behandelde zaken. De reeks is nu afgesloten; het verzameleffect zal er vermoedelijk voor zorgen, dat Op stoom! ook de ver koop van oudere delen in de reeks nog zal stimuleren. De stopzetting van de reeks zal zijn succes uiteinde lijk nog verder vergroten. Het land in kaart gebracht en verklaard Maarten Boddaert, Aad Mak, Robert Poutsma (red.), ANWB Topografische Atlas Zeeland. Den Haag: ANWB, 2004. isbn 90 18 01845 7' 29'95- T. de Kruijf e.a. (red.), Atlas van historische vestingwer ken in Nederland: Zeeland. (Zuthphen: Walburg Pers,) 2004. 296 blz., isbn 90-5730-313-2, 34,95. A.P. de Klerk, Het Nederlandse landschap, de dorpen in Zeeland en het water op Walcheren. Historisch-geo- grafische en waterstaatshistorische bijdragen. Utrecht: Uitgeverij Matrijs, 2003. isbn 90 5345 239 7, 24,95. Ineke Strouken en Olivier Rieter (red.), Inheemse erfenis. Continuïteit en discontinuïteit in de geschiede nis. Utrecht: Nederlands Centrum voor Volkscultuur, 2003. isbn 90-71840-57-3, 10,-. De ANWB Topografische Atlas Zeeland bevat de meest reze edities van de kaarten van de Topografische Dienst Kadaster, schaal 1:25.000. Deze topografische kaarten geven een recent en zo nauw keurig mogelijk beeld van de werkelijkheid: zo'n beetje alle landschappen, wegen, gebouwen, objecten en grenzen zijn in de atlas opgenomen. Al deze ele menten zijn ook in de legenda te vinden. Er wordt bovendien nader op ingegaan in het hoofdstukje 'De legenda in beeld'. Elementen als 'RD-steen', 'kilome- terkaaibord' en 'peilschaal' verliezen zo veel van hun geheimzinnigheid. Maar wat betekende ook alweer zo'n geel bord met een Z erop aan de waterkant? Hier blijft de atlas het antwoord schuldig. Het pure atlasgedeelte, al handig genoeg, wordt voorafgegaan door nog andere aardige hoofdstuk jes zoals Global Positioning System (GPS) en 'Het maken van de topografische kaart'. Ook het coör dinatensysteem van de officiële topografische atlas van de Topografische Dienst Kadaster (uitgegeven door Wolters-Noordhoff) is gevolgd, terwijl als bonus zelfs Goeree-Overflaklcee is opgenomen. Verder is de ANWB-uitgave goedkoper dan de officiële atlas. Kortom: allemaal voordelen, inclusief het grotere formaat van de ANWB-atlas. Jammer is alleen dat de bladindeling flink afwijkt van de lcaartindeling van de Topografische Dienst Kadaster. Maar dat nadeel geldt alleen voor de kleine groep gebruikers die de officiële nummers van de kaartbladen nodig hebben. Verdedigingswerken Van een algemene naar een specifieke atlas. De reeks Atlas van historische vestingwerken in Nederland ver schijnt onder auspiciën van de Stichting Menno van Coehoorn, die in 2004 de 300ste sterfdag van haar naamgever herdacht met een reizende tentoonstel ling en tal van andere activiteiten. Het deel Zeeland van deze atlas is verschenen aan de vooravond van 70 Zeeuws Tijdschrift 2005/1-2

Tijdschriftenbank Zeeland

Zeeuws Tijdschrift | 2005 | | pagina 74