Afbeelding op de omslag van Het Nederlandse landschap, de
dorpen in Zeeland en het water op Walcheren.
Wordt in De Klerks dissertatie de wording van het
landschap zelf verklaard, in Inheemse erfenis onder
redactie van Ineke Strouken en Olivier Rieter gaat
het onder meer om de interpretatie van oudere lagen
van betekenis, die door voorgaande generaties aan
het land zijn toegekend. Heidense relicten, heidense
wouden, suspecte, om te hakken eiken en Mariale
en andere bronnen vormen de altijd intrigerende
landschapselementen in bijdragen van deskundigen
als Rob Meens en Peter Jan Margry. Margry's 'De
Germaanse erfenis: een deconstructie van "inheemse"
mythologieën over de invloed van de voor-christelijke
religieuze cultuur op de christelijke' is voor Zeeland
het belangrijkst. Wie de obligate bombardementen
op het continuïteitsbegrip (dat via de achterdeur
toch weer aan een meer subtiele opmars bezig lijkt)
weet te verduren leest hier aardige achtergronden
over de beeldvorming en religieus-folkloristische
nalatenschap van de H. Willibrord - dus ook over
de Willibrordsput van Zoutelande, die zelfs met een
(toeristische) afbeelding op de omslag wordt ver
eerd. 'Germanen' en 'Kelten' mogen tenminste weer
genoemd worden in de publicaties van de volkskun-
digen, blijkt ook uit de inleiding. Deze bevat tot mijn
grote vreugde ook - weliswaar erg voorzichtige - kri
tiek op J.J. Voskuil die zijn wetenschappelijke loop
baan geheel in dienst lijkt te hebben gesteld van de
'deconstructie' van zijn eigen discipline.
Dialect en folklore
Betty Blikman-Ruiterkamp, Over Stoepeschieters en
de Dikke Toren. Kinderen ontdekken Zierikzee. Zierikzee:
Boekhandel De Vries, 2004. isbn 9080709352,
8,95-
Henk Blom, Schouwse stikjes. Korte verhalen geschreven
in dialectills. Saskia Egginlc - Henk Blom. Zierikzee:
Boekhandel De Vries, 2004. isbn 9080709360,
8,95.
Maartje Stuut-Deurloo, De zeemeermin van
Westenschouwen; ills. Uti Pothaar-Quinting. Zierikzee:
Boekhandel De Vries, 2004. isbn 90-8070-934-4,
4.95-
Het door dit tijdschrift enthousiast gedragen concept
'Zeelandstad' wekt verwachtingen van ruimdenkend
heid en een optimistische, progressieve mentaliteit.
Een recent onderzoek van het Bureau voor Toerisme
Zeeland over de kenmerken van de 'Zeeuwse identi
teit' gooide hier misschien enig roet in het eten. Het
kwam met verpletterend traditionele uitkomsten als
gelovigheid en gezagsgetrouwheid der Zeeuwen, zui
nigheid en ingetogenheid. Kenmerken die alleen door
hun hardnekkigheid verbazing wekken. Opmerkelijk
was wél vrijheid als 'belangrijke kernwaarde van de
Zeeuwse cultuur'. Ach, het was één van die uitge
breide webenquêtes, die van de deelnemer een flinke
dosis doorzettingsvermogen eisen. Alleen mensen die
al overtuigd waren van het 'Zeelandgevoel' deden dus
mee, en dan krijg je al gauw het juiste antwoord op de
juiste vraag. De onverschilligen haalden de schouders
op en klikten het onderzoek van het scherm.
Toch schijnen traditionalisme en regionalisme
in dit gewest onuitroeibaar, getuige de hardnekkige
pogingen tot erkenning van 'het Zeeuws' (niemand
weet wat dit is) en een stroom dialectuitgaven als
in geen ander gewest. Maar is dat verkeerd? Wat is
er mis met enig heimatgevoel? Een drietal nieuwe
Schouwse publicaties van Boekhandel De Vries biedt
de kans om deze vragen te toetsen. Over Stoepeschieters
en de Dikke Toren. Kinderen ontdekken Zierikzee van
Betty Blikman-Ruiterkamp is een aardig boekje over
de monumenten, geschiedenis, sagen en folklore
van Zierikzee. De Neptunus op de top van de stad
huistoren fungeert als gids tijdens een wandeling
door het stadje, onderbroken door allerlei terzijdes,
afbeeldingen en vragen. Op de achterflap kunnen
de antwoorden worden ingevuld, om die vervolgens
te vergelijken met de ook gegeven uitkomsten. Een
aardige manier om vertrouwd te raken met de eigen
woonplaats en tegelijk ook meer te leren over alge
mene cultuurhistorie (en geografie).
72 Zeeuws Tijdschrift 2005/1-2