ZEEUWSE BOEKENTOPTIEN
Het zee-echtpaar van Westenschouwen, in liefde herenigd
(tek. van Uti Pothaar-Quinting uit het besproken boek.
geslaagd wordt het boekje van Stuut door de twee
taligheid ervan: linkerkolom standaard Nederlands,
rechterkolom dialect. Een teken overigens, net als het
in uitgestorven klederdrachten presenteren van 'het
mooiste Zeeuwse woord', dat de streektaal bezwij
kende is en al door haar voorstanders als 'folklore'
wordt beschouwd. Recent onderzoek, zoals in Sint-
Maartensdijk, wijst dat ondubbelzinnig uit. Een hele
wereld aan gedachten, noties en eigenheid sterft bin
nen één of enkele generaties uit. De stem van het land
verstomt.
Dus toch Zeelandstad? Het in november 2004
gelanceerde plan van welzijnsstichting Scoop om de
provincie voor te dragen als culturele 'hoofdstad' van
Europa spreekt hier duidelijker taal dan het zoveelste
intergemeentelijk conclaaf, of de natte droom van de
Goese woontoren.
Schouwse stikjes van Henk Blom is een bundel
van columns in dialect, door de columnist van het
streekblad Ons Eiland. Voorin wordt enige uitleg over
de juiste uitspraak verstrekt. Dergelijke dialectpubli
caties zijn, hoe populair ook, aan mij niet zo besteed.
Er zit veel humor in dialect, aldus Blom, maar de
ervaring leert dat alle rauwigheid en directheid van
gesproken dialect, een belangrijk onderdeel van de
charme ervan, in geboekstaafde uitingen van de
Zeeuwse streektaal zijn weggepoetst: het resultaat is
doorgaans een overdosis zoetsappigheid of oubollig
heid. Desastreus voor een Zeeuwse streektaalcolum
nist is in deze natuurlijk ook de in Zeeland bekende
zegswijze: 'Weet wat je zegt, maar zeg niet wat je
weet', door verschillende leden van het publiek wat al
te gretig aangehaald in de PZC, kort na de moord op
Theo van Gogh.
Maartje Stuut-Deurloo, ook een dialectauteur,
bewandelt in De zeemeermin van Westenschouwen
een andere weg. In een mengeling van Zierikzees
en Duivelands idioom vertelt ze het overbekende
verhaal van de meermin van Westenschouwen, één
van onze bekendste sagen. Stuut-Deurloo maakte er
een 'aardig kinderverhaaltje met een positieve afloop'
van. Eigenzinnig aan de gang gaan met traditioneel
sagenmateriaal is altijd positief; dat houdt die oeroude
motieven levend. Ook de vorige generaties vertellers
gingen zo te werk: de 'volksmond', 'de overlevering'
- het waren altijd creatieve enkelingen, functionerend
weliswaar binnen de collectieve gedachtewereld. Echt
1. Sluimerend in slik Jan J.B. Kuipers e.a.
(Den Boer/De Ruiter)
2 De Zeeuwse geschiedenis in meer dan honderd
verhalen Kees Slager (Van Gennep)
3 Zeeuwse streekwoorden Rinus Willemsen
(Van de Berg)
4 Doelwit dijk Adrie Lous e.a. (red.)
(Den Boer/De Ruiter)
5 Kwadendamme Jan de Ruiter (De Koperen Tuin)
6 Bevrijd, maar... Tiny Polderman Jan-Willem
Antheunisse (Den Boer/De Ruiter)
7 Schouwse stikjes Henk Blom (De Vries)
8 Sluis, zo was het Div. auteurs (Windroos)
9 Over Stoepeschieters en de Dikke Toren
Betty Blikman-Ruiterkamp (De Vries)
10 Zeeuwse pot (Ruitenberg)
De Zeeuwse boekentoptien wordt samengesteld
op grond van recente gegevens van grotere boek
handels in Zeeland: De Drvkkery te Middelburg,
De Koperen Tuin in Goes, De Vries te Zierikzee en
Basting in Oostburg. Boeken kunnen ter recensie
worden toegezonden aan: J.J.B. Kuipers,
Deltastraat 3, 4474 AK Kattendijke (tel. 0113-215137
e-mail: jjbkuipers@zeelandnet.nl)
73 Zeeuws Tijdschrift 2005/1-2
