Deltaplan voor de Zeeuwse kenniseconomie
HET ZEEUWS AKKOORD
Het Akkoord Zeeuwse Kenniseconomie moet het menselijk kapitaal en het innovatief vermogen op en afkom
stig van Zeeuwse bodem vergroten. Om dat te bereiken zal er worden geïnvesteerd in meer en hoger gekwa
lificeerde mensen, in effectieve kennisuitwisseling en in innovatieve projecten. Door bundeling van het beste
dat onderwijs, ondernemerschap en overheid in Zeeland te bieden hebben, worden verbindingen gelegd die,
in de woorden van Herman Wijffels, 'zorgen voor de dynamiek en de vonken die de innovatiemotor doen
lopen'. Dat is niet alleen een kwestie van technologie en geld. Het vraagt om een cultuur waarin eigenschap
pen als creativiteit, ambitie en een open houding ten aanzien van vernieuwingen goed kunnen gedijen. De
relatieve kleinschaligheid kan Zeeland daarbij tot voordeel strekken. Tekst Wim van Celder
Zeeland was heel lang een in hoofdzaak agrarische
provincie met alle kenmerken van dien. Min of meer
gesloten en conservatief. Een provincie die goeddeels
buiten de aandacht van het Haagse viel. Daarvan
getuigt het achterstallig onderhoud aan de dijken.
Hoewel er al vanaf 1938 plannen waren om dit Zuid
westelijk deel van het land beter tegen het water te
beschermen, resulteerde dat vóór 1953 slechts in de
afsluiting van de Brielse Maas en de Braakman.
Sociaal-economische structuur en mentaal-
culturele statuur
De calamiteit van 1953 heeft daar verandering in
gebracht. Toen pas kon een grootschalig waterstaat
kundig Deltaplan worden uitgevoerd. Door dammen
en afsluitdijken en de bouw van de Zeelandbrug
in 1965 werd het isolement verminderd. Zeeland
werd, althans via het wegvervoer naar het noor
den beter ontsloten en sinds een paar jaar door de
Westerscheldetunnel ook naar het zuiden.
Er kan best nog het een en ander verbeterd wor
den aan de wegeninfrastructuur en die intercity moet
natuurlijk tot Vlissingen blijven rijden. De verbreding
van de internettoegankelijkheid via glasvezel is nog
niet overal doorgedrongen, hoewel Zeeland hierin van
een achterstandssituatie is opgeschoven naar voor-
sprongsituatie. Mede met steun van de provincie is
immers Gigapoort gerealiseerd, waardoor instituten
voor hoger onderwijs - de Roosevelt Academy en de
Hogeschool Zeeland - de Zeeuwse Bibliotheek en
onderzoeksinstituten in Yerseke op breedband inter
net zijn aangesloten. Het maakte het project ZIEN
(Zeeuws Initiatief Educatief Netwerk) mogelijk dat
er met subsidie van onder andere de rijksoverheid
in voorziet nog eens 10 bibliotheken en 160 scholen
erop aan te sluiten. Kortom: er zijn in infrastructureel
opzicht geen onoverbrugbare obstakels voor het eco
nomisch klimaat in deze provincie.
In de jaren zestig en zeventig van de vorige eeuw
kregen industrialisatie en havenactiviteiten hier een
plaats en nam het toerisme naar Zeeland een grote
vlucht. Er is een aantal Zeeuwse bedrijven geweest, dat
zich in het kielzog van de Deltawerken heeft geprofi
leerd. Noordhoek Diving is er een voorbeeld van. Maar
de grote impuls kwam toch door de vestiging van grote
buitenlandse bedrijven, te beginnen met Hoechst,
gevolgd door Dow, Pechiney en Total. De ligging aan
diep vaarwater, de aanleg van de Zeelandbrug, de bouw
van een kerncentrale voor relatief goedkope energie,
ruimte en vooral een bestuurlijk en ambtelijk positief
meewerkende houding waren de belangrijkste redenen
voor hun komst naar Zeeland.
Er is vervolgens Zeeuwse bedrijvigheid ontstaan
en gegroeid rondom die grootschalige buitenlandse
industrievestigingen in Terneuzen en Vlissingen-
Oost. De havenontwikkeling trok daarnaast trafieken
aan, die overzeese goederen van hieruit distribueren
over de West-Europese markten. Natuurlijk hadden
deze ontwikkelingen invloed op de sociaal-econo
mische structuur en mentaal-culturele statuur van
Zeeland. Werkgelegenheid en welvaart namen toe,
de traditionele, enigszins gesloten Zeeuwse identiteit
21 Zeeuws Tijdschrift 2005/5-6
