PILSENER
münchener
PILSENER E E
Drink bier uit eigen buurt
In Zeeuws-Vlaanderen werden veel soorten bier
bereid waarvan ik er enkele noem. De Eendracht in
Hulst brouwde drie soorten bier van hoge gisting:
Dubbel, Driedraad en Uitzet. Een van de bekendste
biersoorten van De Halve Maan, eveneens in Hulst,
was het Java-bier dat in 1908 op de markt werd
gebracht. Dit bier werd gebrouwen op basis van een
Belgische lambiek en op het etiket aangeprezen als
gezond en vitaminerijk. Een zwaardere variant hierop
was de Dubbele Java (6,5%). Veel Zeeuws-Vlaamse
bierbrouwerijen werkten dus vooral voor de lokale en
regionale markt. Een goed voorbeeld is Westdorpe
waar drie bierbrouwerijen waren gevestigd. Dat wekt
geen verbazing als men bedenkt dat in dat kleine dorp
maar liefst 74 cafés en drinklokalen waren gevestigd.
Brouwerij A.D. Quelle in Groenendijk was vermaard
om zijn Duitse biersoorten en leverde onder de
merknamen Fargo-pilsener en Fargo-Donlcer Lager.
Brouwerij De Zwaan uit Hoek en Bosch was volgens
enkele bewaard gebleven flesetiketten leverancier van
Gerstebier en Triple. Gerstebier was ook hét bier van
brouwerij De Drie Gebroeders in Koewacht.
De Volharding, later Van Waes Boodts leverde
pilsener die op het etiket sans gêne werd aangeprezen
als 'gebrouwen en gebotteld te Westdorpe in Zeeland,
waar de edelste brouwgerst ter wereld vandaan komt.'
Verder leverde dit bedrijf vele Duitse typen bieren
zoals Münchener en Dortmunder waarmee in de
jaren vijftig prijzen werden behaald op internationale
tentoonstellingen in Dortmund en Amsterdam. De
Volharding leverde niet alleen bier in Zeeland maar
wist ook markten in Holland, Brabant en Limburg
aan te boren door een uitgekiende reclamecampagne.
De eigenaar richtte in 1950 zelfs een verkoopkantoor
in 's-Hertogenbosch op. Van Waes Boodts profileerde
zich lokaal met de halverwege jaren vijftig gelanceerde
reclameslogan 'Drink bier uit eigen buurt'.
Dubbele Java: terug van weg geweest
In het begin van de jaren twintig van de vorige eeuw
begonnen de grotere bierbrouwerijen in Nederland
aan een niet te stuiten opmars. In tegenstelling tot
vele plaatselijke regionale brouwerijen maakten zij
geen bovengistend, maar ondergistend bier, het zoge
noemde 'Beijersch Bier' (zoals pilsener). Dit bier was
van een constante kwaliteit, terwijl het bovengistend
bier aan schommelingen in de kwaliteit onderhe
vig was. Omdat de klanten steeds meer voorkeur
gaven aan het pilsener van Oranjeboom, Amstel en
Heineken, nam de vraag naar het bier van de brouwe
rijen uit Zeeuws-Vlaanderen steeds verder af. Het pro
ces werd versneld door de schade die veel brouwerijen
in de Tweede Wereldoorlog opliepen waarvan ze zich
niet herstelden. Om de kop boven water te houden
stapten ze over op het bottelen of de verkoop van bier
en de productie van limonade en mineraalwater waar
steeds meer vraag naar was.
Na de oorlog werd er in Zeeuws-Vlaanderen nog
op een paar plaatsen bier gebrouwen. Brouwerij De
Zwaan in Kloosterzande hield het uit tot 1947. De Drie
Gebroeders in Koewacht stopte in 1948. De machines
van de brouwerij en de goodwill werden verkocht aan
brouwer Louis de Kerf van brouwerij De Appel uit Sint
Jansteen. A.D. Quelle in Groenendijk bleef nog bier
brouwen tot 1954. Daarna verlieten de broers A. en P.
Dumoleijn van A.D. Quelle om bier te gaan brouwen
in Paramaribo onder de naam Parbo. Deze brouwerij
bestaat nog steeds en is de grootste brouwerij van
Suriname. Van Waes Boodts in Westdorpe hield het
langer vol en stopte met brouwen in 1964. De Halve
Maan in Hulst wist het nog te rekken tot 1968.
(Qjcfoa detected
HULSTER MONNIKEN BIER
aIkéh
Cf5 GEBROUWEN EN GEBOTTELD TE
WESTDORPE IN ZEELAND, WAAR DE
EDELSTE BROUWGERST TER SI
WERELD VANDAAN KOMT
CO
p.£.l de kerf
ST. JANSTEEN
J
alc.
p. l.de ker
ST JANSTEEN
58 Zeeuws Tijdschrift 2005/5-6
