3
Jan J.B. Kuipers, Brommers, gitaren en spandoeken.
Vijftig jaar jong in Zeeland. Zaltbommel: Uitgeverij
Aprilis 2005. ISBN 90-5994-093-8, 145 pp. 200
(kleur) ill.
Dit boek staat niet op zichzelf maar maakt deel uit
van een groter project: vijftig jaar jongerencultuur
in Zeeland (georganiseerd door het Zeeuws Archief,
Scoop en de Zeeuwse Bibliotheek) dat daarnaast uit
(reizende) tentoonstellingen en een radioserie op
Omroep Zeeland bestaat. Met jongerencultuur wordt
vooral de alternatieve jeugdcultuur bedoeld die zich
vanaf 1955 (Rock Around The Clock) wereldwijd begon
te manifesteren en rond 1980 mainstream is gewor
den. In het boek zoekt u dus vergeefs naar zeeverken
ners, gidsen, welpen, jeugdleden van allerlei sport
clubs, majorettes, of leerlingen van zondagsscholen.
Zij blijven buiten beeld. Keuzes moeten nu eenmaal
gemaakt worden en ontegenzeggelijk levert het alter
natieve jeugdcircuit heel wat meer stof tot schrijven
op dan het traditionele, hoewel op de soos (dikwijls
opgezet door kerkelijke organisaties) als het snij- en
glijvlak van die twee culturen dieper ingegaan had
kunnen worden.
De titel van het boek (en het project) suggereert
een Zeelandbrede insteek. Dat is het ook geworden
hoewel de nadruk op Zeeland-Centraal is komen te
liggen (zo valt er in 2008 een aparte publicatie met
als werktitel Beroemd word ik toch wel... over de jeugd
cultuur in Zeeuws-Vlaanderen van de hand van Ariël
Meeusen te verwachten dat veel meer de bevrijding
als beginpunt van een nieuwe (jeugd)cultuur neemt).
Uiteraard gebeurde er op Walcheren veel maar juist in
de periferie van Zeeland ontstonden er door vermen
ging met 'vreemde' invloeden of puur door het isole
ment 'van god en alles los experimenten'. Voorbeeld
par excellence is het Aardenburgse anarchistische
totaalproject Gramschap en het daarmee verbon
den icoon de Baader Pop Gruppe, die 'terroristische
dansmuziek' maakte. Gramschap jaagde pas echt het
establishment de stuipen op het lijf. Dit soort extreme
uitingen van jongerencultuur waren een uitzondering
in een roze zee van lieve zoontjes en hippe dochters
van de bourgeoisie die in een bandje afmeerden, in
een protestmars mee kuierden, af en toe een stickie
doorgaven of mee zwijmelden op dichtersavonden
(uiteindelijk zijn ze allemaal groene thee gaan drin
ken).
valse echo s en vluchtige dampen
J1- j| duidelijkheid over zeeuwse zuunigheid
De auteur geeft een duidelijke omschrijving van
waar hij in het boek het accent op heeft gelegd: 'Het
belang van muziekbeleving en het zelf muziek maken
bleek overstelpend. Behalve een hoofdstuk over het
"actiewezen", dat vanaf de jaren zestig tot en met de
punkperiode een onmisbaar ingrediënt was van de
jongerencultuur, gaat dit boek vooral over het plezier
en de ontplooiingsmogelijkheden die de popmuziek
bood en biedt, met al haar modes, grillen, trends én
constanten. De jeugdcentra, subculturen, blaadjes
en andere communicatiemiddelen stonden voor een
groot deel ook in het teken hiervan.'
Voor degenen die niet zo muzikaal angehaucht
zijn en zich op andere manieren ontplooiden is dat
misschien een deceptie maar dat neemt niet weg dat
voor hen die hun jeugd in Zeeland beleefd of versle
ten hebben, het boek een feest der herkenning is. Zo
frappeerde mij de omslag van het links georiënteerde
tijdschrift Nieuw Zeeland (het heeft bestaan!) met op
76 Zeeuws Tijdschrift 2005/5-6
