Zie Zeeland in Cent
Van 7 tot 23 oktober 1950 had in het Feestpaleis in
Gent de tentoonstelling 'Zie Zeeland' plaats. Op de
openingsdag daar werd het eerste nummer van het
Zeeuws Tijdschrift ten doop gehouden. Op diezelfde
plek, waar nu het Stedelijk Museum voor Actuele
Kunst (S.M.A.K) is gevestigd, vierde het ZT zijn 55-
jarig bestaan met een Zeeuws Vlaams Boekenfeest.
Hoogtepunt vormde de overhandiging van de
Zeeuwse Boekenprijs 2005 aan Jan Kuipers die hij
samen met Robbert-Jan Swiers won voor hun boek
Het verhaal van Zeeland.
Het Vlaamse jurylid Frank Hellemans, publicist
bij Knack Magazine en Ons Erfdeel, velde een verras
send gunstig oordeel over de ingezonden boeken
voor de ZBP. 'Voor een Provinciale of Regionale
Boekenprijs ligt het niveau erg hoog. Vooral de uit
stekende non-fictieboeken vallen op: eerst en vooral
in het historisch-documentaire genre maar ook op
taalkundig gebied. Een streek als Zeeland die over
dergelijke uitstekende heemkundige historici kan
beschikken, mag fier zijn. Naast deze rijke non-fic-
tieoogst, zijn er ook heel eigenzinnige publicaties te
vinden, op het gebied van de schone letteren tot en
met het jeugdboek. Kortom, de Zeeuwse literatuur
in de breedste betekenis van het woord heeft in 2005
blijkbaar een annus mirahilis beleefd. Een grand cru
om te koesteren.'
In de eerste helft van de jaren vijftig was er bij de
ZT-redactie grote belangstelling voor Vlaanderen die
zowel cultureel, economisch als sociaal was gekleurd.
Het is veelzeggend dat de eerste special van het ZT
in 1952 aan de relatie Zeeland Oost-Vlaanderen is
gewijd. Voor de special over Zeeuws-Vlaanderen
uit 1956 ging de voltallige redactie op bezoek bij de
Vlaamse dichter Richard Minne die over de grens
bewoners filosofeerde. 'In alle grensstreken zijn de
mensen wat anders dan in de rest van het land, omdat
ze nu eenmaal met het ene been in land nummer-één
en met het andere in land nummer-twee leven.'
Van deze wijze les had de redactie niet terug
maar in 1957 bracht het weer een op Vlaanderen
georiënteerd nummer uit. In dat jaar was in Brugge
een congres van vertegenwoordigers uit West- en
Oost-Vlaanderen en Zeeland omdat, tegen de ach
tergrond van de opkomst van de Benelux, het besef
groeiende was dat de sociaal-economische en cul
turele ruimten zich weinig van staatsgrenzen aan
trokken. Het ZT publiceerde de lezingen van het
congres. Daaruit bleek dat het denkbeeld van een
Euregio Scheldemond toen al springlevend was. De
sterke belangstelling voor Vlaanderen in het ZT in de
jaren vijftig van de vorige eeuw ebde weg maar nog
regelmatig bleven er artikelen over verschijnen. Hoe
anders dan bijvoorbeeld over Brabant of Zuid-Holland
waarover in de kolommen van dit tijdschrift nooit
geschreven is.
Voor de viering van zijn 55-jarig bestaan keert
het ZT met een special over de verhouding Zeeland
Vlaanderen terug naar zijn doopplek om nieuwe
inspiratie op te doen. Er is vooral aandacht voor his
torische, landschappelijke en taalkundige grensover
schrijdende fenomenen. De voormalige ZT-redacteur
Bert Teunis vatte het belang van Vlaanderen voor
Zeeland in 1993 als volgt vooruitziend samen: 'Laat
het Noorden de noordelijke boontjes maar doppen,
voor Zeeland wijst de richtingwijzer naar Vlaanderen.'
A.J.J.M. Mes, lid van gedeputeerde Staten van Zeeland
schreef het in de ten geleide van de catalogus van
bovengenoemde tentoonstelling nog kernachtiger:
'Zie Zeeland in Gent.'
Paul van der Velde
2 Zeeuws Tijdschrift 2006/1-2