Vanaf links: Dok van Perry; Dempen van het droogdok;
KSG hoofdgebouw; Interieur KSG hoofdgebouw.
tal van mogelijkheden om gebruik te maken van deze
karakteristieke overgang tussen land en water.
Het hoogste gedeelte van de Machinefabriek met
de hallen uit 1913, 1916 en 1919 zou gespaard moe
ten blijven, wat gezien de bouwtechnische staat goed
mogelijk is. Behoud van dit ensemble is belangrijk
voor het beeld van de historische en sociale ontwikke
ling van de stad. Met de hellingen en de overgebleven
hijskraan vormt dit een mooi geheel. Deze hallen vor
men een enorm overdekt plein, dat voor het Zeeuwse
toerisme een belangrijke rol kan spelen, bijvoorbeeld
met een slecht-weeraccommodatie en sportfacilitei
ten. De enorme hoogte biedt Zeeland unieke kansen
voor tentoonstellingen, beurzen en manifestaties. Het
hoogste deel van de zware plaatwerkerij is een impo
sante loods, op de grens van het winkelgebied. Het
inwendige van deze hal lijkt geschikt voor lage bebou
wing aan weerszijden met winkels en of ateliers
voor kunstenaars. In het middengebied is ruimte voor
een dagmarkt (verse groente, vis, etc.), kunstmanifes
taties en theatervoorstellingen. Op die manier blijft de
kathedrale werking van de ruimte bewaard. Alle later
aangebouwde hallen kunnen gesloopt worden om de
oude stad weer te verbinden met de Dokhaven.
De Timmerfabriek (1913-1915) aan de Koningsweg
is beeldbepalend voor het gezicht op dit deel van
Vlissingen vanaf het water. Dit gebouw kan geheel zelf
standig nieuwe functies krijgen. Daarbij moet rekening
worden gehouden met de belangrijkste karakteristie
ken: de sobere architectuur met de grote raampartijen
van het exterieur en de heldere ruimte met vide van het
interieur. Een goede bestemming is een lobby met res
taurants en vergaderruimtes bij een hotel, dat als pas
sende hoogbouw daarnaast gerealiseerd kan worden.
De architectuur van dit gebouw moet inspelen op de
stijlkenmerken van de Timmerfabriek.
De deels imposante bebouwing van de voormalige
Dokkade, liep oorspronkelijk tot aan de Admiraliteit
met het wachthuisje en de schipbrug over het Dok.
Daar begon het werfterrein met de twee kappen. Na
afbraak ontstond de zeer brede kade met de kraanba-
nen. Wij achten een lage bebouwing vóór de te hand
haven delen van de Machinefabriek goed mogelijk.
Datzelfde geldt voor de Houtkade waar tot 1986 het
Van Dishoeckhuis stond. Herbouw is mogelijk omdat
er goede meetgegevens van dit voormalige stadhuis
beschikbaar zijn. Voor de lange termijn hopen wij op
een herstel van het schiereiland waar het Arsenaal
stond en op het terugbrengen van het water in de
Voorhaven waar nog restanten van de kades van het
voormalige Grote Dok terug te vinden zijn.
Laatste ontwikkelingen
Het is zeldzaam dat een op zich al unieke historische
zeevesting een zo groot terrein binnen haar (deels voor
malige) stadswallen terug krijgt en kan ontwikkelen.
De gemeente Vlissingen is daar met voortvarendheid
aan begonnen en heeft veel groeperingen bij de herin
richting van het gebied betrokken. Zoals de projectlei
der van de gemeente al vaststelde: 'Je kan het maar een
keer fout doen'. Het stedenbouwkundige bureau VHP
heeft een masterplan ontwikkeld, dat in grote trekken
aan de verwachtingen voldoet en veel van de karakteris
tieke bebouwing in zijn waarde laat. Daarnaast zet het
de maatvoering en het stratenpatroon van de binnen
stad door zodat weer een organisch geheel ontstaat. De
Bond Heemschut heeft naast waardering voor het grote
geheel een wat andere visie op enkele onderdelen zoals
de manier waarop het gebied zal worden ontsloten.
Dit wordt nu door het projectbureau van de gemeente
in de uiteindelijke opzet meegenomen. Samen met de
inbreng van de andere belanghebbenden verwachten
wij dat aan de raad van Vlissingen een goed en even
wichtig plan zal worden voorgelegd. Daarvoor zou
kunnen gelden: 'Wat de stad gaf aan de KSG krijgen de
bewoners straks weer terug.'
35 Zeeuws Tijdschrift 2006/3-4