Zeeuwse zeehelden in i7de-eeuwse zeeslagen
Slag bij Plymouth {1652), Cornells Evertsen de Jonge
Slag bij Duins (1652), Johan Evertsen, Cornelis
Evertsen de Jonge
Slag bij Dungeness (1652), Johan Evertsen, Adriaan
Bankert, Cornelis Evertsen de Jonge
Driedaagse Zeeslag (1653J, Johan Evertsen, Adriaan
Bankert, Cornelis Evertsen de Jonge
Slag bij Nieuwpoort (1653J, Johan Evertsen, Adriaan
Bankert, Cornelis Evertsen de Oude
Slag bij Ter Heide (1653), Johan Evertsen, Adriaan
Bankert, Cornelis Evertsen de Oude en de Jonge
Slag bij Lowestoft (1665!, Johan Evertsen, Adriaan
Bankert, Cornelis Evertsen de Oude, de Jonge en de
Jongste
Vierdaagse Zeeslag (1666J, Adriaan Bankert,
Cornelis Evertsen de Oude, de Jonge en de Jongste
Tweedaagse Zeeslag {1666), Adriaan Bankert, Johan
Evertsen, Cornelis Evertsen de Jonge en de Jongste
Slag bij Solebay (1672), Adriaan Bankert, Cornelis
Evertsen de Jonge en Gelein Evertsen
Slag op Schoneveld (1673), Adriaan Bankert,
Cornelis Evertsen de Jonge en Gelein Evertsen
Tweede Slag op Schoneveld (1673), Adriaan Bankert,
Cornelis Evertsen de Jonge en Gelein Evertsen
Slag bij Kijkduin (1673), Adriaan Bankert, Cornelis
Evertsen de Jonge en Gelein Evertsen.
beelden haar hoogtepunt als een strijdlustige en
bekwaam geleide strijdmacht. Kijkduin was in feite de
enige overtuigend gewonnen zeeslag. Een confronta
tie met de Engelse en Franse vloot, waarbij de door de
De Witten verguisde Cornelis Tromp en de Zeeuwse
admiraal Adriaan Bankert een belangrijke rol speel
den. De Ruyter had gedurende twaalf jaar de vaak zo
dicht in zijn nabijheid verblijvende De Witten moeten
accepteren. Hoe groot zijn vlootvoogdschap wel was,
kon hij pas na hun dood tonen.
De Zeeuwse admiralen
In mijn dissertatie heb ik getracht aan te tonen dat
we in de Republiek der Verenigde Nederlanden
een nationale maritieme geschiedenis kennen, die
afzonderlijk moet worden beschouwd waar het de
zeegewesten Holland en Zeeland betreft.3 Ik toonde
aan hoe 'wangedrochtelijk' het Hollandse beleid
was waar het de aanstelling van vlagofficieren betrof
en voegde eraan toe dat het bewust handhaven van
onbekwame vlootvoogden negatieve gevolgen had.
Slechts een Hollander mocht het opperbevel over de
vloot van de Republiek voeren. Vanuit dit oneigenlijke
zeventiende-eeuwse denkraam was het daarom voor
de Hollanders zo triest, dat zij bij gebrek aan een
bekwaam vlootvoogd in eigen gelederen uiteindelijk
de Vlissinger Michiel de Ruyter in die functie moes
ten benoemen.
Een stelling behorende bij de dissertatie van de
Zeeuwse cultuurhistoricus Hein Kluiver luidt: 'Nog
steeds wordt de geschiedenis van de Republiek te
weinig als de geschiedenis van de afzonderlijke soe
vereine provinciën geanalyseerd en beschreven'. Met
welk een genoegen zou ik hieraan willen toevoegen
dat dit zeker het geval is waar het de zeegeschiedenis
van Zeeland betreft. De Zeeuwse admiralen waren
van jongs af aan in dienst van de Admiraliteit van
Zeeland. Marine-officieren die vanaf de laagste rangen
grootgebracht waren op oorlogsschepen. Mannen die
wisten van varen en vechten. Een komaf waarop maar
weinig Hollandse vlagofficieren zich konden beroe
pen.
Hoe toepasselijk is het daarom in dit kader de
relatie tussen de Zeeuwse vlootvoogd Michiel de
Ruyter, in dienst van de Hollandse admiraliteiten, en
de Zeeuwse admiralen Evertsen en Bankert hier in
een collage uit te beelden en daarbij de zeeslagen te
noemen waarbij zij gezamenlijk betrokken waren.
Een illustratie die herinnert aan het geruisloze samen
werkingsverband van deze mannen tijdens de Engelse
oorlogen in de zeventiende eeuw. Echter eveneens
een afbeelding samengesteld ter gelegenheid van de
viering van de 400ste geboortedag van Michiel de
Ruyter.
Noten
1. P.J. Blok, Michiel Adriaanszoon de Ruyter. 's-Gravenhage,
1928.
2. R. Prud'homme van Reine, Rechterhand van Nederland.
Biografie van Michiel Adriaenszoon de Ruyter. Amsterdam/
Antwerpen, 1996.
3. D. Roos, Twee eeuwen varen en vechten1550-1750. Het admira-
lengeslacht Evertsen. Vlissingen, 2003
Illustratie
Michiel de Ruyter en de Zeeuwse admiralen. Een uitgave t.g.v.
de 400ste geboortedag van De Ruyter in 2007. Deze prent
wordt ook als poster (A3-formaat) uitgegeven.
29 Zeeuws Tijdschrift 2006/5-6
