Vierdaagse Zeeslag in 1666 en het doorvaren van de ketting over de Medway rivier in 1667, bekend als de tocht naar Chatham. De forumleden merkten overigens op dat De Ruyter geruime tijd niet aan de slag kon deelnemen omdat er op zijn schip een mast gerepareerd moest worden. En bij het opvaren van de Theems lag hij ziek in de kajuit en pas op het eind van de eerste dag verscheen hij weer aan dek. Dat stond niet in de weg dat De Ruyter bij terugkomst in het vaderland werd geëerd als 'redder des vaderlands'. Maar roem kan in het tegendeel omslaan. Prud'homme memoreerde hoe in het najaar van 1666 na een weinig succesvolle tweedaagse zeeslag een oproer bij het huis van De Ruyter ontstond, waarbij mensen probeerden de boel kort en klein te slaan. 'Dus bijna het lot van Dick Advocaat', kopte Jaap Haag in. Onder invloed van het nationalisme in de negen tiende eeuw kreeg De Ruyters roem een geheel nieu we lading. Cees van Romburgh ziet de oorsprong van de nieuwe verering vooral opkomen na 'Het dan maar liever de lucht in' van Van Speyk. Prud'homme wijdt het vooral aan de behoefte aan nieuwe helden die ont stond met de vestiging van de monarchie in 1815. Het standbeeld van De Ruyter in Vlissingen (1841) was de zeehelden geeft. De Ruyter was in zijn tijd al beroemd zoals nu een popidool of sportheld. Dat blijkt uit de vele gedichten en pamfletten over hem en de portret ten en penningen van hem die toen in omloop waren. Dat hij in de zeeslag bij Etna (1676) het leven liet, deed zijn roem slechts stijgen. Hij kreeg een indrukwek kende staatsbegrafenis en later een barok grafmonu ment in de Nieuwe Kerk in de hoofdstad van het land. 'Anders zou het bij een eenvoudige grafzerk gebleven zijn zoals bij De Ruyters opvolger, Cornelis Tromp, die gewoon thuis stierf en in het familiegraf werd bijgezet', volgens Prud'homme. Vormt de afwezigheid van een Oranje-stadhouder (Eerste Stadhouderloze Tijdperk, 1650-1672) een verklaring voor zijn roem? 'Niet helemaal', betoogde Prud'homme. 'Piet Hein leefde ten tijde van een stadhouder en die kreeg ook een enorm praalgraf. En ook Jacob van Heemskerk werd begin zeventiende eeuw al groots geëerd. Maar het valt wel op dat er in de stadhouderloze jaren ineens zoveel zeehelden verschenen.' Tussen Heldenverering en heldenverguizing Het hoogtepunt van De Ruyters roem kwam tijdens de Tweede Engelse Zeeoorlog (1665-1667), met de 40 Zeeuws Tijdschrift 2006/5-6

Tijdschriftenbank Zeeland

Zeeuws Tijdschrift | 2006 | | pagina 42