VEILIGHEID EN ONVEILIGHEID:
PSYCHOLOGISCHE FEITEN,
MAATSCHAPPELIJKE TRENDS EN
POLITIEK-BESTUURLIJKE HINDERNISSEN
Door Uri Rosenthal
Van de befaamde sociaal-psycholoog Karl Weick is de strakke
two-liner: 'Het probleem met veiligheid is dat je het niet ziet.
We zien alleen de onveiligheid.' Zodra we het hebben over
veiligheid, gaat het om problemen, risico's, barsten, breuken
en zelfs de totale vernietiging van infrastructuren en gemeen
schappen. Het is een onvermijdelijk obstakel voor de veilig
heidswetenschap.
Het veiligheidsspeelveld, dus toegespitst op onveilig
heid, bouwen we gewoonlijk systematisch op langs
twee assen: de werkelijke onveiligheid en het gevoel
van onveiligheid. Dat gevoel van onveiligheid is cru
ciaal, en het is net zo'n feit als de 'objec
tieve' inbreuken op de veiligheid.
Rechtsboven staan de voorvallen die
zich redelijk vaak voordoen en die we ook
als risico ervaren. Linksboven worden voor
vallen genoemd die zich het meest voor
doen, maar die we onderschatten omdat
we denken: 'Mij zal het niet gebeuren'.
Rechtsonder staan risico's die te maken
hebben met menselijke fouten, systeem
gebreken of boze opzet, en die we als min of meer
ernstig ervaren. Linksonder treffen we risico's aan die
we moeilijk kunnen inschatten maar die, als ze zich
voordoen, ineens naar rechtsonder doorschieten
LAAG 4-
-k HOOG
sportongelukken
arbeidsongelukken
voedselonveiligheid
dijkdoorbraken
verkeersongelukken
branduitbraken
HOOG
ongevallen bij transport en opslag
gevaarlijke stoffen
stralingsgevaar
LAAG
GEVOEL VAN ONVEILIGHEID
Figuur veiligheidsspeelveld; uit Als je leven je lief is, Max Geldens Stichting, p. 7).
16 Zeeuws Tijdschrift 2006/7-8
