NEDERLAND - WATERLAND
LEVEN OP DE RAND VAN DE OCEANISCHE RUIMTE
JT' i
Door Jan H. Stel
De Watersnoodramp van 1953 leidde tot een technisch hoog
standje: het Deltaplan. Het doel ervan was de zwakke schakels
in de Nederlandse en vooral de Zeeuwse kustverdediging weg
te nemen. Risico's van 1/4.000 tot 1/10.000 zijn hierbij uit
gangspunten en gehanteerde begrippen. Nederland werd een
internationaal erkend kennisland op het terrein van het water
management en -beheer. Nederland - Waterland is een marke
tingconcept met kroonprins Willem-Alexander als boegbeeld.
Maar toch: 53 jaar later bereikte het water op 31 okto
ber in Delfzijl een alarmerende recordhoogte van 4,83
meter boven het Nieuw Amsterdams Peil. Dit keer
viel de noordwesterstorm niet samen met het spring
tij. Het scheelde slechts een paar dagen. Nu ontsnapte
Nederland aan een nieuwe Watersnoodramp. De
onzekerheden blijven echter, het klimaat verandert, de
zeespiegel stijgt en de menselijke activiteiten in kust
gebieden nemen in snel tempo toe.
Oceanische ruimte
Onze planeet wordt gedomineerd door
water: 73 procent van het aardoppervlak is
ermee bedekt. Dit feit kleurt, al dan niet
bewust, de perceptie van vele mensen ten
aanzien van de zee: het is een oppervlak.
Dit oppervlak hebben we ingedeeld in een
vijftal oceanen, met daarbinnen zeeën als
de Noordzee. De oceanische ruimte, 1348
miljoen kubieke kilometer water, is ech
ter meer! Het is het water in de oceanen
met alles wat erin leeft, met een eigen,
zeer complexe dynamiek, met een 'geheugen' en met
vele diffuse interacties met de bodem en de atmos
feer. Regenwater, tijdelijk geleend van de oceanische
ruimte, stroomt er via de drainagegebieden van de
rivieren in terug. Aldus is er nauwe interactie met de
menselijke activiteiten in vooral kustgebieden, delta's
en de stroomgebieden van de rivieren. Problemen,
risico's en onzekerheden bepalen onze visie ten aan
zien van de zee. De meeste maatregels die we nemen,
20 Zeeuws Tijdschrift 2006/7-8
