CITY LINES
Door Douwe Eisenga
Soms worden gevolg en oorzaak omgedraaid. De versie van
City Lines, speciaal gecomponeerd ter gelegenheid van het
afscheid van Wim van Gelder, is een goed voorbeeld. Normaal
gesproken is er eerst een uitvoering van een muziekstuk en
daarna een recensie. In dit geval resulteerde een recensie in een
nieuwe compositie.
Op een zwoele zaterdagavond in juni 2006 loop ik de
Koepelkerk in Middelburg binnen. Het Internationaal
Muziekfeest opent die avond met een concert van het
Nederlands Blazersensemble. Het is net alsof mijn
vrije avond nog een beetje vrijer voelt dan anders.
Een maand eerder vond in de Grote Kerk in Veere de
presentatie plaats van de cd Rose Road - City Lines.
De weken daarvoor en daarna waren drukke weken.
Vanavond even lekker niks.
Goedgemutst dus praat ik vooraf met aanwezige
vrienden en bekenden. Even later komen Mineke en
Wim van Gelder binnen. 'Hoi Mineke, dag meneer
Van Gelder (ik durf nog maar sinds heel kort Wim te
zeggen!)'. Wim vraagt onmiddellijk naar de stand van
zaken rond de studio in de Concertzaal in Middelburg.
Hij draagt ons concept van een muziekproductiehuis
een warm hart toe. Als lid van het comité van aanbeve
ling volgt hij de voorbereidingen op de voet en voorziet
hij ons vaak van welkome adviezen.
In de pauze praten we verder. Over een leven na het
commissarisschap, weer over de studio en over de ont
vangst door de pers van de net uitgekomen cd.* Er was
iets opvallends aan die recensies. Op de cd staan drie
composities waarin een piano een rol speelt. Bij twee
daarvan bespeelt de bekende pianist Gerard Bouwhuis
een Steinway concertvleugel. De derde compositie, City
Lines, is geschreven voor een bezetting van vier piano's.
En juist bij de 'opname' van dat stuk kwam geen piano
of pianist te pas. Wat je hoort zijn bits en bytes die pia
noklanken nadoen en een computerprogramma dat de
toetsen indrukt. Virtueel virtuoos dus.
Het stuk City Lines ontstond nadat de echte opna
mes al afgerond waren. Toch vonden we dat het op de
cd moest komen. De Jafce-piano's vormden een chique
en betaalbare oplossing. Het inhuren van
vier Steinways, vier pianisten, een opname
ruimte, apparatuur én technicus was ook
erg chic geweest. Maar tevens onbetaalbaar.
Dus toog muziekregisseur Jakko van der
Heijden samen met geluidsman Walter
Calbo aan het werk. Zij smolten de compu
ter om tot vier ronkende concertvleugels.
Alchemie was er niks bij. Die twee tover
den zo goed dat een groot deel van de recensenten het
niet hoorde, of het in elk geval niet meldde.
Terug naar het Nederlands Blazersensemble en de
pauze van het concert. Mineke van Gelder heeft juist
de avond ervoor de recensie in NRC-Handelsblad gele
zen. De recensent van die krant hoorde het wel goed
(of las het goed!). In zijn slotzin zegt hij dat de digi
tale versie van City Lines nieuwsgierig maakt naar een
'levende uitvoering'. Het was deze zin die het idee bij
Mineke opriep het stuk tijdens de afscheidsavond ter
ere van Van Gelder in de Mythe op 19 januari 2007 te
laten uitvoeren. 'Top', denk ik.
De dag erop gingen we beiden bellen om te kijken
of we handen en voeten aan dit plan konden geven.
Tijdens die afscheidsavond speelt ook het Zeeuws
Orkest. Het podium van de Mythe is te klein voor een
compleet orkest en vier vleugels. Een changement zou
veel te lang duren. Twee vleugels en orkest, dat gaat
net. Een paar weken later plofte de opdracht van de
provincie voor een bewerking van City Lines voor twee
vleugels en orkest op de mat. Een opdracht, voort
vloeiend uit één zinnetje van een recensie.
Ik vind het jammer dat de aimabele Wim van
Gelder vertrekt als Commissaris van de Koningin. Hij
was in die functie nauw betrokken bij de culturele
wereld, bezocht regelmatig concerten en liet zich dan
na afloop informeren over alles wat er speelde. Het
is een enorme eer om zijn afscheidsavond te mogen
opluisteren.
Rose Road - City Lines kreeg in de landelijke en regionale pers
bijzonder goede kritieken. Behalve de panelleden van het radiopro
gramma Diskotabel die de cd op grond van de eerste drie minuten
volledig neersabelden, waren de overige critici in NRC en Trouw
lovend. De Volkskrant bestempelde de muziek als speels en inven
tief en gaf vier sterren. De PZC vond de cd 'Onweerstaanbaar1.
38 Zeeuws Tijdschrift 2006/7-8
