DE HERONTDEKKING VAN EEN ZEIE
Het is een droom van iedereen: op zolder een kunstwerk van een
bekende schilder ontdekken. Tijdens de voorbereidingen van de ten
toonstelling 'Over de wereld van Michiel de Ruyter' in het maritiem
muZEEum in Vlissingen, overkwam het tentoonstellingmaker Veronica
Frenks. De zolder was het depot van het muZEEum en de meester was
Pieter van der Velde (1634 - na 1712) die in de zeventiende eeuw een
Door Veronica Frenks bekende en gerespecteerde schilder was.
Tijdens het zoeken op zolder naar een ander schil
derij kwam het doek bij toeval tevoorschijn. Wat zag
ik? Een olieverfschilderij met schepen op het water
en op de achtergrond een stad. De meeste zeilen
zijn gestreken. Op één schip blaast de wind de zei
len nog bol. Het is onmiskenbaar tegen de avond.
De stad en de wolkenlucht zijn gehuld in een oran
je gloed. De schepen zijn zeventiende-eeuws maar
de galeien met roeiers erop zijn bijzonder omdat
die alleen rond 1600 in het Nederlandse ruim in
gebruik waren. Het schilderij is niet groot, vijfen
zestig centimeter bij een meter twintig. Misschien
is er ooit een stuk van afgehaald omdat een schip
rechts op het schilderij maar half afgebeeld staat.
Eenmaal terug thuis begin ik afbeeldingen bij
een te zoeken over schepen op de Schelde. Mijn
adem stokt. Bij het maken van een uitsnede van een
van de afbeeldingen, komt een bootje naar voren
dat vrijwel identiek is aan één van de bootjes die ik
vanmiddag op het schilderij zag staan. Toeval? Nee
want er zijn andere overeenkomsten. De golfjes,
de bruine gloed, de ronde vormen en de manier
waarop de schilder zich uit het probleem van de
scheepsschaduwen redt. Na die eerste schok is me
duidelijk dat het niets anders dan een Pieter van
der Velde kan zijn en die schilderde in de zeven
tiende eeuw terwijl het in het muZEEum als een
anoniem achttiende-eeuws werk te boek staat. Van
Van der Velde komen er meer werken naar de ten
toonstelling.
20 Zeeuws Tijdschrift 2007 j 3-4
