'TENTOONSTELLING'.
De Toorop-familie vormt een belangrijke scha
kel tussen Domburg, Katwijk en Bergen. Ferdinand
Hart Nibbrig woonde en werkte in 't Gooi, maar
bracht zijn vakanties op Walcheren door. Jacoba van
Heemskerck, die een paar jaar in Hilversum woonde
en in die tijd les van hem kreeg, bracht de zomers in
het Domburgse buitenhuis van haar vriendin Marie
Tak van Poortvliet door en ontplooide daarvandaan
haar contacten met de Duitse expressionisten van Der
Sturm. Laren was ook een belangrijke schakel voor
Piet Mondriaan, die vanaf 1908 in Domburg kwam
en er in 1914 door de Eerste Wereldoorlog van werd
weerhouden naar zijn toenmalige woonplaats Parijs
terug te keren. In 1916 vertrok hij naar Laren om in
1919 uiteindelijk weer naar Parijs te vertrekken.
Er zijn talloze verbindingslijnen tussen de kolo
nies op de noordelijke route aan te brengen. In de
kustplaatsen Domburg, Nida en Ahrenshoop ontstond
aan het einde van de negentiende eeuw een kunste
naarskolonie, waarvan de invloed tot ver buiten de
landsgrenzen reikte. Wat de genoemde plaatsen - alle
drie op een schiereiland gelegen - in de eerste plaats
gemeen hadden en hebben, is het water dat hen bijna
omringt en dat een belangrijke rol speelt bij de reflec
tie van het zonlicht, zoals een relatief hoog zoutgehal
te van de lucht het licht bijna transparant kan maken,
en de schittering ervan over vlak, open land duize
lingwekkend is. Als kunstenaarskolonie bestonden
Ahrenshoop en Domburg allebei tot ongeveer 1921 en
in beide verzamelden vertegenwoordigers van allerlei
disciplines zich. Bovendien waren ze allebei een kuur
oord en een vakantieplaats, en bevonden zich onder
de toeristen regelmatig vermogende kunstliefhebbers.
Nidden - het huidige Nida - heeft een enigs
zins vergelijkbare ontwikkeling doorgemaakt. In
50 Zeeuws Tijdschrift 2007 5-6
het midden van de negentiende eeuw was het vis
sersdorpje ontdekt door schilders uit Königsberg,
nu Kaliningrad. In hun kielzog volgden vertegen
woordigers van allerlei disciplines - zoals dat in veel
kolonies gebeurde - onder wie de schilders Lovis
Corinth en Max Pechstein, die ook in Ahrenshoop
hebben gewerkt, en later de beleende schrijver en
Nobelprijswinnaar Thomas Mann. Corinth is overi
gens in Zandvoort gestorven.
Kleur en Zon!
Het Marie Tak van Poortvliet Museum Domburg
heeft zijn vleugels uitgespreid en werkt ook in inter
nationaal verband. In 2000 reisde de tentoonstelling
Een onbarmhartig mooi erfdeel rond de Nederlands-
Hongaarse kunstenaarsfamilie Góth door naar het
Vasarely Museum in Boedapest, in 2005 was het
Marie Tak met een werk vertegenwoordigd op de
expositie Mastei-pieces from European Artist Colonies
in het Oglethorpe University Museum in Atlanta
en nu huisvest het museum van begin juni tot eind
September de onder auspiciën van EuroArt tot stand
gekomen drielanden-tentoonstelling Colour and Sun!
Artists' Colonies by the Sea: Domburg - Nidden/ Nida
- Ahrenshoop 1870-1930.
Een deel van de tentoonstelling - tien werken
uit elke kolonie - was in de maand mei te zien in
Klaipeda, Litouwen. In Domburg zijn een zestigtal wer
ken bijeengebracht, waarvan dertig uit Domburg. Op
tien Domburgse werken na, zal deze tentoonstelling
doorreizen naar Ahrenshoop waar zij tot begin januari
2008 zal hangen. De expositie ontleent haar naam aan
een uitlating van Jan Toorop. 'Het is buiten zo mooi
van kleur, kleur, kleur en zon', schreef hij in de herfst
van 1908 vanuit Domburg verrukt aan zijn collega
