Signalementen
samenstelling jan J.B. Kuipers met een bijdrage
van Marcel Migo
Poetsenbakker Trouwhand
Ivo van Loo, Kapitein Trouwhand. De Zeeuwse jaren
van Michiel Adnaenszoon de Ruyter, 1607-2655.
Middelburg: Zeeuws Archief, 2007. ISBN
978-90-74375-13-9.
De gekte van het Michiel de Ruyterjaar 2007 had afge
lopen zomer al de stoutste verwachtingen overtroffen,
met zijn aangeklede-poppenexposities, vlootschouw
en sfliifestijn, zijn postzegel, exposities, lezingen,
onderwijsproject burgerschapskunde, allerhande
zang en dans en een ware berg aan publicaties. Zelfs
Duckstad kreeg een eigen versie van De Ruyter.
Bevordering van het historisch bewustzijn of hang
naar vertier en commercieel gewin? Dat alles vormde
een onontwarbare kluwen. Hoe je er ook tegenaan
kijkt, men moet toegeven dat het Jaar een galmend
succes was. Dat de historische figuur De Ruyter al
snel verdween achter de populistische iconen naar
zijn beeld en gelijkenis, in een kermissfeer vol viskra
men en gelegenheidsproducten die niets meer met
de aanleiding te maken hadden dan dat het een aan
leiding betrof, is onvermijdelijk bij zulke groots opge
zette herdenkingen, waarbij talrijke partijen betrok
ken zijn die hun graantje mee willen pikken. Hoe
geestdrift en geldingsdrang in zo'n context jammerlijk
kunnen sneven bleek al vroeg in het jaar, toen Van
Loo's Kapitein Trouwhand verscheen, waarin de snel
gelogenstrafte identificatie van de jongere De Ruyter
met deze Trouwhand trots en uitbundig werd gepre
senteerd. Zelf heb ik de auteur nog van harte gefeli
citeerd met deze prachtvondst. Een mooi uitgevoerd
boekje, geschreven op basis van degelijk onderzoek
en met schitterend 'nieuw' materiaal geïllustreerd -
en intussen een collector's item wegens de pech die
de zeer deskundige auteur ten deel is gevallen. Uit
nader onderzoek bleek immers al snel dat de kaper
Trouwhand en Michiel de Ruyter tóch niet een en
dezelfde persoon waren; Trouwhand was een andere
'Ruijter'. Van Loo kwam zelf dapper met deze onthul
ling (en later met een inlegvel), het Zeeuws Archief
waaraan hij is verbonden publiceerde kort achter
Zotternij in het Michiel de Ruyterjaar 2007.
elkaar twee opvallend uitvoerige persberichten waarin
met een zekere paniek aan rechtbreierij werd gedaan.
Maar dat was niet nodig op deze schaal en maakte
de boel waarschijnlijk alleen maar erger. Waaraan de
jammerlijk verzonken scoop te wijten was? Aan de
waan van de dag vermoedelijk, het cultureel onderne
merschap dat eerbiedwaardige instellingen als archie
ven, musea en verwante organisaties dwingt bedrijfje
te spelen en assertief'de markt op te gaan'. Maar daar
zijn deze op rust en ingekeerde studie tierende instel
lingen nu eenmaal niet op ingesteld. Hun bevolking
met welbespraakt en spitsvondig communicatie- en
marketingpersoneel lijkt vijandig aan hun eigen, his
torisch gegroeide karakter.
8i Zeeuws Tijdschrift 2008 j 1-2
