Signalementen
samenstelling Jan j.B. Kuipers
Zeeuwse Romeinen in druk
Het 'populariseringsoffensief ten aanzien van de
Romeinse tijd in Zeeland en omstreken heeft behalve
tal van museale en educatieve activiteiten aantrekkelijke
publicaties opgeleverd. De jongste van die bescheiden
reeks is het in de zomer van 2007 verschenen Vorsten,
burgers en soldaten. Romeinen en middeleeuwers in
Oudenburg, Middelburg en Aardenburg. Het boekje werd
gepresenteerd in de Sint-Baafskerk van Aardenburg,
'het oudste gebouw van Zeeland'. Het Aardenburgs
museum bracht al eerder een handzaam boekje
Romeins Aardenburg, opgravingen en vondsten (1992)
uit, geschreven door de 'vader' van het museum, oud
provinciaal archeoloog Jan A. Trimpe Burger.
De nieuwe ütel verscheen in het kader van het
euregionale ROMA-project. Het toepasselijke acro
niem ROMA staat voor Romeinen en middeleeuwers
in Oudenburg (West-Vlaanderen), Middelburg (Oost-
Vlaanderen) en Aardenburg (Zeeland). Het is een
project dat deze burgstadjes verder uit wil bouwen
tot (cultuur)toeristische belevingspunten. De sterkste
troef van alledrie - hun Romeinse en middeleeuwse
geschiedenis - is uitgangspunt.
Vorsten, burgers en soldaten is toegankelijk geschre
ven door Inge De Roose, Jean Luc Meulemeester en
Arco Willeboordse en gelardeerd met een groot aantal
fullcolour illustraties: kaartmateriaal, archeologische
vondsten, reconstructies, middeleeuwse miniaturen.
Inleidende hoofdstukken behandelen het noordwes
ten van Vlaanderen (van Oostende tot Biervliet) in
de Romeinse tijd en in de middeleeuwen (Franken,
Vikingen, opkomst van het graafschap Vlaanderen
en de daaraanvolgende 'gouden eeuw' van ruwweg
de twaalfde tot de vijftiende eeuw). Vervolgens zijn
drie hoofdstukken gewijd aan het lokale Romeinse en
middeleeuwse verleden van Oudenburg, Aardenburg
en Middelburg; het laatste plaatsje is jong, want pas
gesticht door de Bourgondische kanselier Pieter
Bladelin. Een afsluitend hoofdstuk, waarvan de tek
sten tegen een akelige oker achtergrond zijn gezet,
bevat per behandelde plaats de historische beziens
waardigheden met adresgegevens van de musea.
Het aardige van Vorsten, burgers en soldaten is
dat het boekje uitgaat van de toenmalige grenzen
(van resp. de Civitas Menapiorum en het graafschap
Vlaanderen) en niet van de huidige. Die aanpak en de
realisatie binnen het moederproject Tijdsporen wer
den mede mogelijk door het 'bestaan' van een wel
zeer hedendaagse geografische eenheid: de Euregio
Scheldemond, een virtuele landstreek die de wel
kome subsidies geniet van de Europese Unie in het
kader van de bekende Interreg-programma's. Jammer
dat dit informatieve en aantrekkelijke boekje aan
Nederlandse zijde alleen verkrijgbaar is bij boekwin
kels en musea in de gemeente Sluis. Gelukkig is
het ook telefonisch of per e-mail te bestellen via het
Gemeentelijk Archeologisch Museum te Aardenburg:
telefoon 0117 - 492 888 of archmus@zeelandnet.nl
Een andere nog vrij recente publicatie over de
Romeinse tijd in Zeeland voor een algemeen publiek
is Wonen op veen. Ellewoutsdijk in de Romeinse tijd door
Paul van der Heijden en Maaike Sier. Het boekje is
besproken in aflevering 3/4 van de vorige jaargang van
dit tijdschrift; het is een bewerking van de diklce weten
schappelijke publicatie Borsele, een opgraving in het veen
over een opgraving bij Ellewoutsdijk/Coudorpe in de
Zak van Zuid-Beveland, in opdracht van Rijkswaterstaat
directie Zeeland, Projectbureau Westerscheldetunnel.
Deze opgraving boekte een belangrijk resultaat. Lange
tijd meenden historici en archeologen dat het dras
sige veengebied rondom het huidige Ellewoutsdijk
pas in de middeleeuwen bewoond raakte. De ontdek
king van negen (soms gelijktijdige!) boerderijen uit
de Romeinse tijd door Sier en haar collega's van ADC
ArcheoProjecten was een grote verrassing, die het
beeld van Romeins Zeeland aanzienlijk bijstelde.
87 Zeeuws Tijdschrift 2008 i 3-4
