Nehalennia voor het volk
Toen Wonen op veen verscheen had de populaire uit
gave De Romeinen in Zeeland door oud-provinciaal
archeoloog Jan A. Trimpe Burger, verschenen in de
helaas beëindigde cultuurhistorische reeks van de
Provincie Zeeland, al twee drukken beleefd: 1997
en 1999. De subtitel van deze uitgave luidt Onder de
hoede van Nehalennia. Want Trimpe Burger besteedde
in zijn boekje uiteraard veel aandacht aan deze godin.
De belangstelling voor onze eigen 'Zeeuwse' godin
uit de Romeinse tijd - ze is ook weer een geweste
lijke troef in dit jaar van het religieus erfgoed 2008
- laaide sterk op na de vondsten van schipper Bout
in 1970, in de Oosterschelde benoorden Colijnsplaat
waar ooit Ganuenta lag (zie ook de bijdrage De lange
schaduw van een manteltje elders in deze aflevering).
Trimpe Burger, zelf gespecialiseerd in de Romeinse
tijd, maakte het allemaal in functie mee. Een grote
tentoonstelling in de Middelburgse Vleeshal in
1971 leverde de jarenlang onmisbare catalogus Deae
Nehalenniae op. In de decennia nadien wijdden ver
schillende musea thema-exposities aan de godin, die
ook weer gepaard gingen met publicaties voor een
breed, geïnteresseerd publiek. Het Museum voor
Zuid- en Noord-Beveland te Goes bracht in 1991
een door Frank de Klerk, jarenlang directeur van het
museum, geschreven cahierachtige dubbelpublicatie
uit bij de expositie 'Deae Nehalenniae, monument
uit de Schelde' van 31 augustus tot en met 19 oktober
1991. Het ene deeltje is een van korte inleidingen
voorziene catalogus, het tweede draagt de subtitel 'Het
raadsel van de opgeviste stenen en andere wetens
waardigheden (over de Romeinen)'. Het is een op de
(school)jeugd gericht boekje, met allerlei achtergrond
informatie over de Domburgse Nehalenniavondsten
uit 1647 en de aard en cultus van de godin, maar ook
over de 'algemene' Romeinse religie, de geschiedenis
van het Romeinse rijk, het recht, de Romeinse woon-
cultuur, enz.
Deze educatieve trend in relatie tot Nehalennia
werd vervolgd door het Zeeuws Museum in Middelburg,
dat in 1997 de tentoonstelling 'Nehalennia, een mys
terieuze godin in de Romeinse tijd' presenteerde.
Voor de opening op een zomers Abdij plein was het
priesterlijke Nehalenniateam van archeologisch the
mapark Archeon in Alphen aan den Rijn afgereisd
naar Middelburg, om een fraaie ceremonie ter ere van
de godin op te voeren. Het bij de expositie behorende
jeugdboekje Nehalennia. Het stenen raadsel biedt een
strip van Benno Vranken over de Nehalenniavondsten
van 1647 en 1970, en een verhaal opgetekend 'uit
de mond van de hond' (een terugkerende figuur op
de altaarstenen) van Nehalennia door ondergete
kende. Een uitklapplaat bevat als klap op de vuur
pijl een door Vranken getekend bouwplaatje van een
Nehalennia-altaar. De grens met fictie aangaande het
thema is in dit boekje al aardig verkend; in het expo
sitiejaar en later schreef ik nog twee jeugdnovellen in
de Belgische reeks Vlaamse Filmpjes over Domburg
'Monument uit de Schelde
MUSEUM VOOR ZUID- EN NOORD-BE VEL AND
88 Zeeuws Tijdschrift 2008 3-4
