OUDERENGENEESKUNDE
EEN DISCIPLINE IN OPKOMST
Verpleeghuisgeneeskunde is een betrekkelijk nieuwe disci
pline. Na het behalen van het artsdiploma duurt deze specia
lisatie nog 3 jaar. Daarin wordt de arts opgeleid voor dit veel
zijdige vak. Jacqueline Ellen is zelf verpleeghuisarts en wil
inzicht geven in de werkzaamheden van een verpleeghuisarts
of beter 'specialist ouderengeneeskunde', zoals de officiële
titel binnenkort luidt. Door Jacqueline Ellen
Iedere dag begint met het doorlezen van het rapport
dat wordt geschreven door de verzorgenden. Dat doen
ze om de belangrijkste zaken over te dragen. Het is
ook voor artsen een belangrijk hulpmiddel de patiën
ten in de gaten te houden. Vaak geeft het ook aan
leiding tot telefoontjes als: 'Meneer Jansen is niet fit
volgens het rapport, controleer je zijn temperatuur?'
Ook noodzaakt het je visite te maken bij iemand met
wie het niet zo goed gaat. Je controleert dan hoe de
zaak ervoor staat.
Papieren visite
Iedere dag telt een zogenoemde 'grote visite' of
'papieren visite'. Op vaste tijden bespreken de team
leider van de afdeling en ik de actuele problemen
en de dagelijkse gang van zaken. Hierop komt alles
aan de orde wat een goede voortgang garandeert,
zoals het omgaan met gedragsproblemen en achter
uitgang bij dementie en de te nemen maatregelen
daarbij.
Op afdelingen voor psychogeriatrie staat de
gedragsproblematiek centraal. Een groot deel van de
patiënten krijgt op enig moment in het verloop van de
dementie gedragsproblemen. Soms zijn dat typisch
psychiatrische problemen, zoals dingen zien die er
niet zijn. Hiervoor zijn medicijnen vaak de aange
wezen oplossing. Soms zijn gedragsproblemen een
gewone reactie op een ongewone situatie. Bijvoorbeeld
boos reageren omdat je de situatie niet begrijpt en
ervan overtuigd bent dat je gelijk hebt. Hiertegen hel
pen geen medicijnen, wel heel veel begrip en begelei
ding van de omgeving. Vaak is er een combinatie van
beide in het spel.
Het is een hele puzzel om erachter te komen wat
er nu precies speelt en hoe dat opgelost lean wor
den. Het kan nauwelijks onderschat worden hoeveel
inspanning het kost dementerenden te begeleiden en
veiligheid te bieden in een wereld waarin ze de weg
aan het kwijt raken of kwijtgeraakt zijn. Om te voor
komen dat er ongelukken gebeuren moeten er soms
'onmenselijke' maatregelen genomen worden waarbij
bijvoorbeeld de bewoner vastgezet wordt. Gelukkig
zijn er subtielere zoals het afsluiten van alle kasten
om te voorkomen dat ze er alles uithalen. Regelmatig
wordt geëvalueerd of de maatregelen nog wel noodza
kelijk zijn.
20 Zeeuws Tijdschrift 2009 j 3-4
