VOLWAARDIGE BURGERS MET EEN BEPERKING
Wie zonder beperking is, werpe dit artikel verre van ziels!
En wie een hekel heeft aan verandering, handele insgelijks!
Bij Arduin - organisatie voor dienstverlening aan mensen met een verstandelijke beperking -
staat de emancipatie en de zelfbepaling van mensen centraal, dus ook voor de mens met een ver
standelijke beperking. Mensen met een verstandelijke beperking zijn volwaardige burgers en die
nen als zodanig gerespecteerd te worden. Zij kunnen participeren in de maatschappij en maken
gebruik van bestaande maatschappelijke faciliteiten. Gewoon wat kan, speciaal wat moet. Door
Wim van Gelder
Ja, zal de lezer reageren, die zich niet heeft laten
afschrikken door het provocerende motto van dit
artikel. Ja, theoretisch graag akkoord, maar hoe dit te
realiseren in de praktijk. Dat zal toch moeilijk gaan.
Laten we eerlijk de feiten onder ogen zien, Arduin
heeft de nieuwe visie op de mens met een verstan
delijke beperking in de afgelopen periode van meer
dan tien jaar niet zonder weerstand verwerkelijkt.
Weerstand soms van sterk emotioneel karakter. Het
heeft echter Arduin niet weerhouden de nieuwe visie
door te zetten. Zonder wrijving geen glans. Arduin
heeft de weerstand zelfs benut om de visie te verbe
teren en met internationale wetenschappelijke steun
verder te onderbouwen.
Profiles in courage
Hoewel iedereen weet dat maatschappelijke vooruit
gang onmogelijk is zonder maatschappelijke verande
ringen leert de bestuurlijke praktijk dat iedere (voor
genomen) verandering leidt tot weerstand. Niet ieder
een is bereid of in staat verandering mee te maken.
In mijn bestuurlijke carrière heb ik het verklaren van
maatschappelijke weerstanden altijd als een van de
meest boeiende bestuurlijke vraagstukken gezien.
In de zorgsector dringt de noodzaak tot dit verklaren
zich nog sterker op vanwege de vaak zeer emotionele
weerstand en soms volledig onbegrijpelijke tegenwer
pingen die de nieuwe visie op de mens met een ver
standelijke beperking oproept.
Gelukkig heeft Arduin ondanks die weerstand
koers gehouden, want inmiddels is er nationaal en
internationaal grote waardering voor Arduin. Het
heeft een pioniersrol vervuld. Vooral de te vroeg
gestorven Piet van den Beemt, voormalige bestuur
der van Arduin, komt de eer toe die Arduin ten deel
valt. Maar zoals vaker met voortrekkers het geval is,
ontstaat ook hier het beeld dat de profeet in eigen
regio onvoldoende gewaardeerd wordt. Arduin streeft
ernaar om door communicatie begrip en ondersteu
ning voor de nieuwe aanpak te verwerven. Wie mij
een beetje kent, weet dat ik als Commissaris van de
Koningin altijd sympathie heb gehad voor mensen
die vernieuwend in de samenleving willen staan.
President Kennedy schreef als senator daarover het
boek Profiles in Courage. Net als een van zijn illustere
voorgangers, Franklin Roosevelt, zag hij als eerste
opdracht van een bestuurder het initiëren, uitdragen,
ondersteunen en verdedigen van nieuwe ideeën.
Outcome based thinking
Het was nieuw om als Arduin gericht te zijn op de
mogelijkheden van mensen en niet op hun onmoge
lijkheden. Het was nieuw om mensen met een beper
king niet in segregatie onder te brengen op omheinde
instellingsterreinen, maar gewoon te laten wonen
in de wijk. Het was nieuw om mensen met een
beperking niet zomaar wat bezig te houden, maar ze
'aangepast' te laten participeren in het arbeidsproces.
Het was nieuw om kinderen, ongeacht hun mogelijk
heden, gezamenlijk te laten participeren in inclusief
onderwijs. Hiermee wordt voorkomen dat onbekend
heid met de beperkte mens ook onbemind maakt. Het
64 Zeeuws Tijdschrift 2009 i 3-4
