ZORG IN HET ZT
WtÊÊÈÊSSÊSKÈÈÈÊÊÈÊÊÊÈÊtSÊiÊlÊÊÈÈllltÈlÊIBSk
MEDEDELINGEN V/
'KONINKLIJK''ZEEU'
GENOOTSCHAP DEI
WETENSCHAPPEN
Concurrentiestrijd tussen de loodsdiensten op de
WesterseheldeD'r is gêên iVoórd Frans bit
Zeeland, geestelijk gezond? Is tolerantie een deugd
Ontmoeting met. Norbertijnen
D@©r MareeS Msgo
Het regende opzeggingen en boze brieven na publi
catie van het artikel 'Bezwaard gemoed in Zeeland.
Het verband tussen: depressie, religie en zelfmoord'
(ZT 24 (1974) 6) van dr. J. van Scheyen. In het artikel
legt de auteur een tamelijk expliciet verband tussen
de relatief hoge zelfmoordcijfers in bepaalde delen
van de provincie met de geloofsachtergrond van de
betreffende inwoners. Hij concludeert dat zelfmoord
onder gereformeerden veel vaker voorkomt dan bij
mensen die een andere geloofsrichting aanhangen of
niet-gelovig zijn.
Het artikel kwam niet uit de lucht vallen. In de
jaargangen ervoor werden al eerder pittige bijdragen
opgenomen die het geloof i.e. het gereformeerde
geloof als een van de oorzaken zagen voor ernstige
psychiatrische aandoeningen. In tegenstelling tot
Dick van der Wouw die in zijn bijdrage in dit num
mer stelt dat Zeeland gezond is, 'een goed gemutst
volkje', komen verscheidene auteurs dertig jaar eer
der tot veel somberder - zelfs alarmerende - conclu
sies. Nog in 1983 verschijnt (opnieuw van de hand
van Van Scheyen) het artikel 'Zeeland, geestelijk
gezond?' (ZT 33 (1983) 4) waarin hij erop wijst 'hoe
frequent ernstige psychiatrische aandoeningen in
ons werkgebied voorkomen. Het gaat hier vooral om
de ernstige endogene depressie, de melancholie,
gekenmerkt door lusteloosheid, machteloosheid en
moedeloosheid.'
Van predestinatie tot Simpelhuis
Al in 1965 verschijnt van de hand van D. van Ooijen
- inspecteur van politie in Terneuzen - het artikel
'Zelfmoord in Zeeland'. Het gaat voorzichtig in op de
verschillende achtergronden van zelfmoordenaars.
Van Ooijen constateert al dat het aantal zelfmoorden
in de katholieke delen beduidend lager is dan in de
protestantse gebieden. Een jaar later relativeert G.
van Wilgenburg diens bevindingen door te wijzen
op de zeer hoge zelfmoordcijfers in West Zeeuws-
Vlaanderen (vooral in de streek rond Oostburg en
Aardenburg) en de juist heel lage cijfers op Tholen.
Hij doet een appèl op alle kerken om aandacht te heb
ben voor het probleem van geestelijke nood.
Ook na 1974 blijft het ZT de geestelijke gezondheid
van de Zeeuwen bestuderen en analyseren. Vier jaar na
'Bezwaard gemoed' laat auteur Van Scheyen de meer
confronterende uitspraken over aan gerenommeerde
psychiaters die hij parafraseert (ZT 28 (1978) 3):
Fromm wijst hier ook op de ook uit het oogpunt
van psychische gezondheid verwerpelijke aspec
ten van bijvoorbeeld Calvijns opvattingen over
predestinatie. Een opvatting volgens welke het
de mens onmogelijk zou zijn zijn lot in wezen
te veranderen, een overtuiging waardoor het
'humane' principe naar het oordeel van Fromm,
definitief wordt afgewezen.
88 Zeeuws Tijdschrift 2009 j 3-4
