gangbare 'medische plaatsbeschrijving'. Er was al een
andere Middelburgse publicatie op dit terrein: Proeve
eener geneeskundige plaatsbeschrijving van Middelburg
(1856) door Coronels collega's A.A. Fokker en J.C. de
Man. Middelburg voorheen en thans (1859) biedt 'een
dwarsdoorsnede van een groep van de Middelburgse
samenleving, beschreven door een wetenschappelijk
geschoold en scherp waarnemer met een bewogen
hart'. Aldus de typering door M.P. de Bruin in zijn
artikel 'Dr. Coronel en zijn tijd', dat een eeuw na
publicatie van Middelburg voorheen en thans verscheen
in Zeeuws Tijdschrift 9 (1959) 2. Het boek omvat onge
veer 400 bladzijden en bestaat voor de helft uit een
historisch deel. Vervolgens geeft Coronel een beschrij
ving van de toestand van het armenwezen en wees op
middelen tot verbetering.
In de inleiding beschrijft hij zijn manier van
werken die sterk was beïnvloed door het fotogra
fisch realisme van de roman die in die dagen hoogtij
vierde. 'En wat mijn arbeid zelf betreft: ik heb, mag
ik het zoo noemen, de geschiedenis de pen in handen
gegeven, en bij de beschouwing van den tegenwoor-
digen toestand heb ik de werkelijkheid zoo getrouw
mogelijk, soms met photographischen nauwkeurig
heid, trachten weer te geven. Ik ondervond, helaas!
daarbij echter, hoe moeijelijlc het is eene kritiek van
den tegenwoordigen tijd te leveren. In ondervond,
dat openbaarheid en waarheid nog twee zaken zijn,
die nog niet genoeg burgerregt hebben verkregen:
daar, waar het aankomt op het openbaar maken van
gebreken, deinst men nog terug voor de waarheid: om
haar te vernemen, om haar te begrijpen, om haar te
erkennen, haar hulde te doen. Het werd mij tevens
duidelijk dat, hoewel men voor de gebreken van vroe
ger oogen heeft, men voor die van den tegenwoordi
gen tijd nog blind is. Ik leg daarom hier openlijk de
verklaring af, dat daar, waar ik het scalpel der kritiek
soms wat diep in de kranke deelen gezet heb, ilc dit
79 Zeeuws Tijdschrift 2009
5-6